20 / 437
TBB Dergisi 2016 (127)
Furkan KARARMAZ
19
leme kurulunun iyi niyetini ortaya koyması ve kamu makamlarına
toplantı veya yürüyüşün barışçıl olacağı yönünde bir teminat vermesi
anlamında da olumlu bir yönünün olduğu savunulmaktadır.
20
Ancak
bildirim şartının bu sayılan amaçların dışında kullanılmasının hem
demokratik katılımın gerekleri hem de AİHS hükümleri bakımından
kabul edilemez olduğunun belirtilmesi gerekir. Keza AİHM de Tür-
kiye aleyhine verdiği bir kararda izin veya bildirim şartının aşırı bir
sınırlama veya gizli bir engel olarak kullanılmasını sözleşmenin ihlali
olarak değerlendirmiştir.
21
Bildirim şartının gerçekleştirilmiş veya gerçekleştirilmemiş ol-
ması AİHM nazarında öncelikli bir problem olarak görülmemektedir.
AİHM’e göre bir toplantı veya yürüyüşe müdahale etme kararı alırken
mülki amirlerin ve kolluk amirlerinin öncelikle göz önünde tutması
gereken o toplantı veya yürüyüşün barışçıl olup olmaması olmalıdır.
Mahkemenin -yine Türkiye aleyhine verdiği bir kararda- bildirim şartı
yerine getirilmemiş dahi olsa barışçıl olan gösterilere devletin belirli
bir düzeyde tolerans ve sabır göstermesi gerektiği, barışçıl gösterile-
re alelacele ve aşırı güç kullanımı ile müdahale edilmesinin AİHS’in
ihlali anlamına geleceği vurgulanmıştır.
22
Özellikle bildirim şartının
yerine getirilmesinin toplanma hakkının kullanımının, bunu anlam-
sız kılacak derecede ertelenmesine neden olacağı durumlarda devletin
tolerans göstermesinin gerektiği belirtilmektedir.
23
Örneğin bir park-
taki ağaçların kesilmesini veya tarihi bir sinema binasının yıkılmasını
engellemeye yönelik kamuoyu yaratmayı amaçlayan bir toplantı veya
yürüyüşün ağaçların kesilmesinden veya binanın yıkılmasından önce
yapılması gerekecektir. Bu durumda bildirim verilip kırk sekiz saat
beklendikten sonra bu toplantı veya yürüyüşün yapılmasının bir anla-
mı olmayabilir. İşte AİHM kamuoyu tepkisinin acilen ortaya konulma-
sını gerektiren bu gibi durumlarda bildirim şartının yerine getirilme-
miş olmasının tek başına barışçıl bir toplantı veya yürüyüşe müdahale
edilmesine sebep sayılamayacağını belirtmiştir. Mahkemeye göre bu
20
Ümit Kılınç, s. 287.
21
Balçık ve diğerleri/Türkiye, 25/02, 29 Kasım 2007, par. 49.
http://hudoc.echr.coe.
int/sites/eng/pages/search.aspx?i=001-83580 (erişim tarihi: 21.01.2015)
22
Oya Ataman/Türkiye, 74552/01, 5 Aralık 2006, par. 42.
http://hudoc.echr.coe.
int/sites/eng/pages/search.aspx?i=001-78330 (erişim tarihi: 22.01.2015)
23
Bukta ve diğerleri/Macaristan, 25691/04, 17 Temmuz 2007, par. 36.