TBB Dergisi Özel Sayı

TBB Dergisi 2017 (özel sayı)

Ali İbrahim AKKUTAY

maktadır. Bu durum uygulamada aşılmaya çalışılmaktadır.

CEDAW

Komitesi de 19 numaralı genel tavsiyesinde

cinsiyet bazlı şiddeti

CEDAW’nin lafzından farklı yorumlayarak ayrımcılık yasağı içerisine

sokmuştur.

Görüldüğü üzere yine kadının sahip olduğu temel hak

ve özgürlüklere ilişkin yapılmış bulunan bir uluslararası antlaşma po-

zitivist uygulamada kadın bakımından istenilen uygulamayı oluştura-

mamıştır. Bununla birlikte yapılan yorum, insan hakları hukukunun

doğal hukuktan kaynaklanan yönüne uygun bir şekilde gerçekleşti-

rilmiştir. Zira lafzi yorum yerine amaçsal yorumun tercih edilmesiyle

kadının sahip olduğu özellikler, temel insan hakları belgelerinin or-

taya koyduğu hedeflere uygun bir şekilde mevcut kuralların yorum-

lanmasında dikkate alınmıştır. Ancak uygulamanın ne şekilde olması

gerektiği ortaya konmakla birlikte, bu yorumun bağlayıcı olabilmesi

için gerekli hükümler ilgili uluslararası antlaşmada yer almadığı için,

kadın hakları bazında insan hakları hukuku bir kez daha iradeci pozi-

tivizme yenik düşmüştür.

Feminizm, uluslararası hukuk tarafından oluşturulup iç hukuk

düzenlerine servis edilmiş bir yaklaşım değildir. Tamamen sosyolojik

araştırmaların ürünü olarak ortaya çıkmış, psikolojinin araçları kulla-

nılarak farklı bakış açılarıyla irdelenmiş ve felsefi olarak çeşitli yönle-

riyle tartışılmakta olan bir kavramdır.

Feminizmin iki temel eksen

Kadının kendi soyadını eşinin soyadından bağımsız bir şekilde kullanamaması

hakkında bkz. Burghartz v Switzerland , App. No. 16213/90 (ECtHR, Judgment

of 22 February 1994). Kadının aile içindeki konumunda eşitliğinin sağlanması-

na ilişkin bkz. Unal Tekeli v Turkey , App. No. 29865/96 (ECtHR, Judgment of

16 November 2004). Evlilikte sahip olunan mülkiyete ilişkin haklar bakımından

MSSHS’yi ihlali bakımından bkz. HRC, Ato del Avellanal v Peru (1988) UN Doc.

Supp. No. 40 (A/44/40). Ulusal düzenlemelerin CEDAW’la çelişen yönleri bakı-

mından bkz. Morales de Sierra v Guatemala , IACHR, OEA/Ser.L/V/II.95 Doc.

7 rev. at 144 (1997). Kadının vatandaşlığı bakımından bkz. Advisory Opinion on

Proposed Amendments to the Naturalization Provisions of the Constitution of

Costa Rica , Advisory Opinion OC-4/84, IACtHR Series A No. 4 (19 January 1984).

CEDAW Committee, General Reccomendation No. 19, Eleventh Session, 1992,

bal/INT_CEDAW_GEC_3731_E.pdf (Son erişim tarihi 25.03.2017.)

Christine Chinkin, “Women, Rights of, International Protection”, in R. Wolfrum

(ed), The Max Planck Encyclopedia of Public International Law, Oxford Univer-

sity Press, 2008 –, online edition, 2010, para. 19. (Son erişim tarihi 25.03.2017.)

İnsan hakları hukukuna ilişkin uluslararası yükümlülükler genellikle iç hukukun

uluslararası hukuka yansıması şeklinde olur. Bu sebeple insan hakları hukuku-

nun normatif yapısının, antlaşmalardan bağımsız bir şekilde dikkate alınacağına

ilişkin tartışmalar, ulusal düzeydeki araştırmalar neticesinde elde edilen veriler