277 / 473
Uluslararası Enerji Politikalarına Bir Bakış: Türkiye Örneği
276
enerji teknolojilerinin teşviki açısından ortak görevler belirlenmiştir.
15
Bu doğrultuda, AB’nin enerji politikasının 3 temel üzerine tesis edil-
diği söylenebilir. Bunlar, enerji arz güvenliği, çevrenin korunması ve
rekabet ortamının sağlanmasıdır.
16
Bu üç temel ilke çerçevesinde AB
üyesi devletler, enerji kaynakları içerisinde doğalgazın, nükleer ener-
jinin ve yenilenebilir kaynakların payını artıracak, kömürün payını ise
muhafaza edecektir.
17
Avrupa Birliği’nin enerji politikalarında özellik-
le yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji teminine ilişkin yöntem ve
araçların geliştirilmesi ve bu kaynaklardan çok daha etkin bir şekilde
yararlanılması gerekliliği vurgulanmaktadır.
18
Avrupa Birliği’nin enerji politikalarının çevresel boyutuna yön
veren metinlerden biri Kyoto Protokolü’dür. AB’nin Kyoto Protoko-
lü’ndeki hedefi 2008-2012 yılları arasında sera gazı salınımlarını 1990
düzeylerine göre %8 oranında azaltmaktır. Ancak mevcut politikalarla
bu hedefin tutturulamayacağı anlaşılınca, bu amaca yönelik olarak 2000
yılında
“Avrupa İklim Değişikliği Programı (ECCP)”
oluşturulmuştur.
19
Enerjide verimliliğin artırılması ve sürdürülebilir çevre politikala-
rının oluşturulması hususlarında SEEERF (Güneydoğu Avrupa Enerji
Düzenleyici Forumu), TACIS 1991 (Bağımsız Devletler Topluluğu’na
Teknik Yardım), TRACECA 1993 (Avrupa-Kafkasya- Asya Ulaştırma
Koridoru), INOGATE 1995 (Avrupa’ya Devletlerarası Petrol ve Do-
ğalgaz Taşımacılığı Programı) gibi çeşitli girişimler yapılmıştır.
20
1995
yılında AB tarafından yayınlanan Beyaz Kitap, AB enerji politikasının
uzun vadeli hedeflerini ortaya koymaktadır. Buna göre enerji politi-
kası; piyasa entegrasyonu, deregülasyon, tüketiciyi koruma, iç birlik
gibi ortak ekonomik amaçlara uygun olmalıdır.
21
Bu amaçların tümü,
esasında enerji güvenliğinin arttırılması temeline dayanmaktadır. 1998
yılında ise Enerji Şartı Anlaşması devreye sokulmuştur. 1999 yılında
15 BAYRAÇ, Küresel Enerji Politikaları, 123.
16 HARROP, 185.
17 BAYRAÇ, 124.
18 Ahmet ENİŞ,
‘’Enerji Politikaları ile Yerli, Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları’’
,
EMO Enerji Raporu, (2002), 312 (s. ) .
19 Murat TÜRKEŞ, Gönül Kılıç,
‘’Avrupa Birliği’nin İklim Değişikliği Politikaları ve Ön-
lemleri’’
, Çevre, Bilim ve Teknoloji, Teknik Dergi, 2 (S. ), (2004), 1 (s. ) .
20 Gelengül KOÇASLAN,
‘’Avrupa Birliği’nin Doğalgaz Politikası ve Bu Eksende
Türkiye’nin Rolü’’
, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 61 (C. ), 2 (S. ),
(2011), 238 (s. ) .
21 Tam metin için bkz.
http://europa. eu/documentation/official-docs/white-pa-
pers/pdf/energy_white_paper_com_95_682. pdf (Erişim Tarihi: 20. 03. 2012) .