22 / 465
TBB Dergisi 2012 (103)
Zehra ODYAKMAZ / Yalçın BOSTANCI / Oğuzhan GÜZEL
21
likleri belirtilmiştir. Bu raporda da açıkça görüleceği üzere başdenetçi
için azamî bir yaş sınırı öngörülmemiştir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa Komisyonu’nun 11 Hazi-
ran 2012 tarihli, 1/626 Esas ve 6 Karar nolu raporunda ise
“… Amaç,
geçmişi temiz, şaibesiz, vatandaşı anlayabilecek, devleti iyi analiz edip ida-
renin işleyişini bilecek, âkil adam niteliğindeki kişilerin denetçi seçilmesini
sağlamak olmalıdır. Denetçi seçilen kişinin geleceğe yönelik kaygısı olmamalı,
emeklilik endişesi taşımamalıdır. Bu amaçla seçilme yaşının yükseltilmesinin
değerlendirilebileceği bazı üyelerimizce ifade edilmiştir…”
denilerek başde-
netçi için öngörülen yaş açısından bir üst sınır değil tam aksine daha
yüksek bir alt sınır olması gerektiği bile vurgulanmıştır. Zira, idare-
nin işleyişine hakim, geleceğe yönelik herhangi bir kaygısı olmayan
ve emeklilik endişesi taşımayan bir başdenetçi seçmeyi amaçlayan ka-
nunkoyucu özellikle azamî yaş sınırı belirleme niyetinde değildir.
Kanunun başdenetçi için asgarî yaş şartı getiren hükmünün gerek-
çesinde, yaş sınırının belirlenmesinde dünyadaki diğer emsal kanun-
ların gözönünde bulundurulduğu ifade edilmiştir.
Buna göre, hem Kanun’un genel amacı ve gerekçesi hem de
Kanun’la ilgili meclis komisyon raporları kanunun ruhu ve amacı iti-
bari ile değerlendirildiğinde başdenetçi seçilebilmek için bir üst yaş
sınırının belirlenmediği anlaşılacaktır.
Kanun; başdenetçinin yaşı için yaptığı düzenlemede açık bir şekil-
de, başdenetçinin seçimin yapıldığı tarihte 50 yaşını doldurmuş olma-
sını, 4 yıllık eğitim veren fakültelerden mezun olmasını, en az 10 yıl
çalışmış olmasını şart olarak kabûl etmiştir.
“Yaş”
ve
“yıl”
konularını
bu kadar detaylı düzenleyen kanunkoyucu kuruma devlet ve idare ko-
nularında tecrübesi bulunan herkesin aday adayı olarak başvurmasını
sağlayabilmek bakımından özellikle, bilerek ve isteyerek
“azamî yaş sı-
nırı”
koymamıştır.
6328 sayılı Kanunun; başdenetçinin emeklilik hakkına ilişkin du-
rumunu düzenleyen 33. maddesinin gerekçesinde; başdenetçi için be-
lirli bir yaşı tamamlamak dışında herhangi bir yaş kaydı aranmadığın-
dan, bu görevlere seçilenler için Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı
Kanununun 40. maddesinin birinci fıkrasında ve 5510 sayılı Kanunda
öngörülen yaş sınırının uygulanmayacağı vurgulanarak, bu görevlere