TBB Dergisi 103. Sayı

TBB Dergisi 2012 (103)

Zehra ODYAKMAZ / Yalçın BOSTANCI / Oğuzhan GÜZEL

önemli bir görevi icra edecek olan kamu başdenetçilerinin göreve baş-

lamalarında ve görev yaptıkları süreler içinde yaşa ilişkin olarak geti-

rilen kurallar önem kazanmaktadır.

II. GENEL OLARAK KAMU GÖREVLİLERİ İÇİN AZAMÎ

ÇALIŞMA YAŞI VE ZORUNLU EMEKLİLİK

Zorunlu emeklilik sistemi, istihdamda yaş ayırımcılığını etkileyen

bir örnek olarak görülmektedir.

“Çalışmaya devam etme ihtiyacı ve isteği

olanlara emeklilik için belirli bir yaşın dayatılması yaş ayırımcılığını oluştu-

rur”

denilmektedir. Çalışma yaşamında yaş ayırımcılığı kişiyi işe alır-

ken, çalıştırırken veya işten çıkarırken söz konusu olabilmekte, istih-

damın bütün alanlarında meydana gelmektedir

Ülkemizde kamu görevlileri (5510 sayılı Kanun md. 4/I(c)’liler) için

diğer çalışan kesimlerinden daha değişik bir esas benimsenmiştir. Kamu

hizmetinin farklı özellikler göstermesi bu kesimin emekliliğini de farklı

kılmaktadır. Bunlarda belirli bir yaşa ulaşma kendiliğinden emekliliğe

sevk nedenidir. Ayrıca kamu görevlilerine belirli bir gün sayısı prim

ödenmiş olması ve atanacak kadro bulunmaması halinde yaş haddine

bakılmaksızın emekli aylığı bağlanır. 5434 sayılı Kanun’un 5335 sayılı

Kanun ile değişik 40. maddesine göre, kamu görevlilerinde yaş haddin-

den emeklilik yaşı 65’tir. Kural bu olmakla beraber bazı çalışanlar için

değişik yaş hadleri öngörülmüştür. Örneğin üniversite öğretim üyeleri

için yaş haddi 67, subay ve askerî memurlar için rütbe ve görevlerine

göre 41-68, emniyet mensupları için görevlerine göre 52-60’tır. 40. mad-

dede başka kamu görevlileri için de değişik yaş hadleri belirlenmiştir

III. KAMU BAŞDENETÇİSİNİN HUKUKÎ STATÜSÜ,

NİTELİKLERİ VE GÖREVLERİ

6328 sayılı Kanun’a göre, Kanun’da belirtilen görevleri yerine

getirmek amacıyla, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na bağ-

lı, kamu tüzel kişiliğini haiz, özel bütçeli ve merkezi Ankara’da bu-

Dilek Baybora, “Çalışma Yaşamında Yaş Ayrımcılığı ve Amerika Birleşik

Devletleri’nde Yaş Ayrımcılığı Düzenlemesi Üzerine”,

Çalışma ve Toplum

, 2010/1,

s.39.

A. Can Tuncay, “Geciken Yaşlılık ve Zorunlu Emeklilik Üzerine”,

Sosyal Güvenlik

Dergisi

, 2012/2, s.88; Ali Güzel-Ali Rıza Okur-Nurşen Caniklioğlu,

Sosyal Güvenlik

Hukuku

, İstanbul 2011, s.584-585.