405 / 505
Avukatların 2012 Yılında Elde Ettikleri Gelirlerin Yıllık Beyanname ile Beyanı
404
unsurlar örnek olaylar çerçevesinde incelenecektir. Ayrıca, avukatla-
rın serbest meslek kazancının yanında elde ettikleri ücret geliri, mes-
ken ve işyeri kira geliri ile menkul sermaye iradının da elde edilmesi
durumunda yıllık beyannamede beyan edilecek gelir tutarının ne şe-
kilde tespit edileceği hususları incelenecektir.
2. Serbest Meslek Faaliyeti ve Unsurları
Gelir Vergisi Kanununa göre serbest meslek faaliyeti; sermayeden
çok şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve
ticari niteliği olmayan işlerin işverene bağlı olmaksızın şahsi sorumlu-
luk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır. Buna göre, bir faali-
yetin serbest meslek faaliyeti olup olmadığı faaliyetin;
• Sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa
(uzmanlığa) dayanması,
• Bir işverene bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve he-
sabına yapılması,
• Devamlı
olması,
unsurlarını taşıyıp taşımadığına bağlı bulunmaktadır. Bu unsurlar
aynı zamanda serbest meslek kazancı ile ticari kazanç, ücret ve arızi
olarak yapılan serbest meslek faaliyetinin de sınırlarını belirlemektedir.
3. Serbest Meslek Erbabının Tarifi
GVK’nın 66’ncı maddesinde, serbest meslek faaliyetini mutat mes-
lek halinde ifa edenlerin serbest meslek erbabı olduğu; serbest meslek
faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı ola-
rak uğraşılmasının bu vasfı değiştirmeyeceği belirtilmiştir. Buna göre,
bir kimsenin serbest meslek erbabı olabilmesi için hem serbest meslek
faaliyetinde bulunması hem de bu faaliyeti mutat meslek halinde yap-
ması gerekmektedir. Buna göre, kendi nam ve hesabına, mutat meslek
halinde faaliyette bulunan avukatlar serbest meslek erbabıdır. Serbest
meslek faaliyetinin yanında başka bir iş veya görev ile devamlı olarak
uğraşılması, yapılan faaliyetin vasfını değiştirmez. Dolayısıyla, serbest
meslek erbabı olan bir kimse, aynı zamanda ticari kazanç sahibi veya
ücretli de olabilmektedir. Bu durum onun serbest meslek erbabı olma
niteliğini değiştirmeyecek ve her gelir unsuru ayrı ayrı tespit edilip,
ona göre değerlendirilecektir.