289 / 505
Seyahat Acentaları Sorumluluk Sigortalarında Sigortanın Kötüye Kullanılması: ...
288
Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nda dü-
zenlenen “
”Zorunlu sigorta”
nın içeriği ile somut olaydaki sigorta poli-
çesindeki özel koşulun içeriği birbiriyle tam olarak örtüşmemektedir.
Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nda, sigorta
acenteleri, düzenledikleri paket tur kapsamında; müşteriye taahhüt et-
tikleri hizmetlerin acentanın iflâsı da dahil olmak üzere herhangi bir
nedenle verilmemesi veya taahhüt edilen şekilde verilmemesinden
kaynaklanabilecek sorumluluklarını sigorta ettirmek zorunda iken
özel şartta, seyahat acentesinin yalnızca belirli hallerdeki sorumluluğu
sigorta güvencesi kapsamına alınmaktadır.
6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1281inci maddesinin birinci
fıkrası, sigortacının, harp ve isyandan başka bir sebeple mallara ârız
olan telef ve tegayyür gibi bütün hasarlardan sorumlu olacağı hükmü-
nü içermekteydi. Sigortacının, sigortalanan menfaati tehdit eden bütün
risklerden sorumlu olmasını ifade eden
umumilik esası (Bütün riskler-
den sorumluluk ilkesi)
30
,
kara sigortaları bakımından 1281inci maddenin
birinci fıkrasında,
31
denizcilik rizikolarına karşı sigortalar yönünden
1379uncu madde
32
ile düzenlenmekteydi. Bu hükümler, emredici ni-
30
Umumilik esası (Bütün risklerden sorumluluk ilkesi) hakkında ayrıntılı açıklama
için bk. Mertol Can,
Türk Özel Sigorta Hukuku (Ders Kitabı)
, Ankara 2009, s.38-41;
Mehmet Sinan Cebe,
Açıklamalı ve İçtihatlı Mal Sigortaları Hukuku, TTK m.1263-
1320
, Ankara 2010,
s.
129-130; Şamil Demir, “TTK Tasarısı’nın Sigorta Sözleşmesi-
nin Hükümlerine İlişkin Maddelerine Getirilen Düzenlemelerin Değerlendirilme-
si”, TBB Dergisi, Sayı: 84, Ankara 2009, s.329.
31
İsmail Doğanay,
Türk Ticaret Kanunu Şerhi
, Üçüncü Cilt, Tümden Gözden Geçi-
rilmiş ve Genişletilmiş İkinci Baskı, Madde 816-1475, Ankara 1990, s.3004-3006;
Gönen Eriş,
Açıklamalı-İçtihatlı Türk Ticaret Kanunu, Deniz Ticareti ve Sigorta
, Üçün-
cü Cilt, Madde 816-1475, Ankara 1990, s. 1112 vd.
32
6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1379uncu maddesi şöyledir:
“
I – Umumilik esası:
Madde 1379 –
Aşağıdaki hükümler veya mukavele ile başka bir esas kabul edilmemiş ise
sigortacı sigortanın devamınca geminin veya yükün maruz bulundukları bütün rizikoları
yüklenir.
Sigortacı bilhassa şu rizikoları yüklenir
1. Üçüncü bir şahsın kusurundan ileri gelse bile su alma, karaya oturma, parçalanma,
yanma batma, yangın, patlama, yıldırım, zelzele, buz hasarına uğrama ve saire gibi tabii
hadiselerle diğer deniz kazalarından doğabilecek rizikoları;
2. Harb ve amme tasarruflarından doğabilecek rizikoları;
3. Sigortalının kusuru olmaksızın üçüncü şahsın talebi üzerine ihtiyati haciz veya ihtiyati
tedbirler konma rizikosu;
4. Hırsızlık ile deniz haydutluğu yağma ve diğer zorbalık rizikoları;
5. Yolculuğa devam için sigorta ettirilmiş malları 998 – 1001 inci maddelerle 1214 üncü
madde hükümleri gereğince deniz ödüncüne karşı rehnetmek yahut aynı maksat için mal-