290 / 505
TBB Dergisi 2013 (107)
Huriye KUBİLAY / İbrahim Atakan KUBİLAY
289
telikte olmayan; sözleşmeyle aksi kararlaştırılabilen hükümlerdi (6762
sayılı TTK m.1281, f.1).
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 11inci maddesinin dördüncü
fıkrası uyarınca da, “
Sigorta sözleşmelerinde kapsam dahiline alınmış olan
riskler haricinde, kapsam dışı bırakılmış riskler açıkça belirtilir. Belirtilmemiş
olan riskler teminat kapsamında sayılır.”
Bu hüküm çerçevesinde, özel
şart kapsamına girmeyen riskin sigorta teminatı kapsamında sayılabi-
leceği öne sürülebileceğinden bu hususun da açıklığa kavuşturuması
gerekmektedir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, umumilik esası ile ilgili olarak
yürürlükten kalkmış olan 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’ndan ve yü-
rürlükte olan 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’ndan farklı bir düzenle-
me getirmektedir. Şöyle ki;
“
Sigortanın kapsamı
MADDE 1409
-
(1) Sigortacı, sözleşmede öngörülen rizikonun gerçekleş-
mesinden doğan zarardan veya bedelden sorumludur.
Sözleşmede öngörülen rizikolardan herhangi birinin veya bazılarının si-
gorta teminatı dışında kaldığını ispat yükü sigortacıya aittir.
” Bu maddenin
gerekçesi, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’ndaki ve 5684 sayılı Sigor-
tacılık Kanunu’ndaki hükümlerin aksine, kural olarak, bütün risklerin
sigorta güvencesi kapsamında olmadığını
33
; sigortacının sadece sözleş-
mede belirtilen rizikonun gerçekleşmesinden doğan zarardan veya be-
delden sorumlu olduğunu çok açık bir biçimde ortaya koymaktadır
34
.
lar üzerinde satmak veya kullanmak suretiyle tasarruf etmek rizikosu;
6. Sigorta ettirilmiş şey için bir zarar doğmak şartiyle gemi adamlarından birinin yolsuz-
luğu veya kusuru rizikosu;
7. Çarpışma neticesi sigortalının; doğrudan doğruya veya bir üçüncü şahsa ika edilen
zararı tazmine mecbur olmak suretiyle bilvasıta zarar görmüş olması arasında bir fark gö-
zetilmeksizin, gemilerin çatması rizikosu.”
İsmail Doğanay,
Türk Ticaret Kanunu Şerhi
,
s. 3319-3323; Gönen Eriş,
Açıklamalı-İçtihatlı Türk Ticaret Kanunu, Deniz Ticareti ve
Sigorta
, s. 1509-1513.
33
Yıkıcı (catastrophic) etkisi büyük olan risklerin sigortalanamayacağı hakkında bk.
HuriyeKubilay, Özel Sigorta Hukuku, s. 52.
34
6762 sayılı TTK’daki “Umumilik Prensibi”nin 6102 sayılı TTK’da terkedildiği hak-
kında bk. Mertol Can, “6120 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Sigorta Hukukuna
İlişkin Hükümlerine Genel Bir Bakış”,
http://www.kpmg.com/TR/tr/sektorler/Finansal-hizmetler/Documents/FS-Yeni-TTK-Sigorta-Prof-Mertol-CAN.pdf (Eri-
şim tarihi: 03.05.2013).