295 / 505
Seyahat Acentaları Sorumluluk Sigortalarında Sigortanın Kötüye Kullanılması: ...
294
anlaşılabilir olmaması nedeniyle bazı tereddütler ortaya çıkabilmekte-
dir. Özel şartların içeriğinin sigorta sözleşmesinin taraflarınca serbest-
çe belirlenebilmesi de uygulamada farklı özel şartların kullanılmasına
yol açabilir. Bu durumda, sigortalıların, yararlanmak istedikleri sigorta
teminatı konusunda bilinçli davranmaları ve yetkili makamların, uy-
gulamada kullanılan sigorta sözleşmelerinin Seyahat ve Seyahat Acen-
taları Birliği Kanunu’na uygun olup olmadığını denetlemeleri büyük
önem taşımaktadır. Zorunlu seyahat acentaları sorumluluk sigortası-
na özgü genel şartların, yasadaki düzenlemeye uygun tarzda hazır-
lanarak Hazine Müsteşarlığı tarafından onaylanıp, sigorta şirketleri
tarafından aynı şekilde uygulanması, yaşanan tereddütlerin ortadan
kalkmasını ve müşterilerin eşit düzeyde korunmalarını sağlayacaktır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanu-
nu’ndaki ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’ndaki “
umumilik esası”
na
ilişkin hükümlerin aksine, kural olarak, bütün risklerin sigorta güven-
cesi kapsamında olmadığı; sigortacının, esasen sadece sözleşmede be-
lirtilen rizikonun gerçekleşmesinden doğan zarardan veya bedelden
sorumlu olduğu kabul edilmiştir (6102 sayılı TTK m. 1409). Böylece,
sigorta güvencesinin kapsamı, kural olarak, sigorta sözleşmesi çerçe-
vesinde sınırlandırılmış olmaktadır. Bu nedenle, sigorta teminatı kap-
samına giren risklerin, müşterilerin sigorta güvencesi konusundaki
gereksinimlerini karşılayacak tarzda sigorta sözleşmesinde açık ve
anlaşılabilir tarzda ifade edilmesi gerekmektedir. Sigortanın kapsamı-
nı düzenleyen 6102 sayılı TTK m.1409 hükmü, koruyucu hükümleri
düzenleyen 1452nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca, sigorta ettiren,
sigortalı ve lehtar aleyhine değiştirilemeyen; değiştirildiği takdirde
Kanun hükmünün uygulanacağı hükümlerdendir. Buna göre, Kanun
hükmünün değiştirilerek, sigortacının bütün risklerden (all risks) so-
rumlu olmasının kararlaştırılması mümkündür ve geçerlidir.
Yalnızca isteğe bağlı sigorta sözleşmesinden söz eden Paket Tur Uy-
gulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin, Seyahat Acentaları ve
Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nun zorunlu sigortaya ilişkin 12nci
maddesi hükmü gözönünde bulundurularak değiştirilmesi yerinde ola-
caktır. Ayrıca, paket tur düzenleyenlerin, tanıtım broşürlerini müşteri-
nin talebi halinde değil, Seyahat Acenteleri Yönetmeliği’nde olduğu gibi,
müşterilerine vermekle yükümlü olduklarının düzenlenmesi uygundur.