288 / 341
TBB Dergisi 2014 (113)
Mustafa ÖZEN
287
1) Hareket
BK m. 15’te dört farklı fıkra halinde düzenlenen suçlar, hareket
bakımından sırf hareket suçudur.
BK m. 15’te dört farklı fıkra halinde düzenlenen suçlarda, suç oluş-
turan birden fazla harekete yer verilmiştir. Bu nedenle her bir fıkrada
suç olarak kabul edilen hareketleri ayrı ayrı incelemek gerekir.
a) BK m. 15/1’de Suç Olarak Kabul Edilen Hareketler
BK m. 15/1’e göre, ‘GDO ve ürünlerini bu Kanun hükümlerine
aykırı olarak ithal eden, üreten veya çevreye serbest bırakan kişi, beş
yıldan on iki yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezası ile
cezalandırılır’.
Bu düzenlemede suç olarak kabul edilen hareketler şu şekilde ifa-
de edilebilir:
İthal etmek hareketi, Türkiye sınırları dışından bu Kanun hüküm-
lerine aykırı GDO ve ürünlerini Türkiye sınırları içine sokmak veya
girdirmek şeklinde anlaşılmalıdır.
Türkiye sınırları ifadesi, kara ve karasuları sınırları şeklinde an-
laşılmalıdır. Çünkü bu durumda kamu sağlığı tehlikeye girmektedir.
Bu nedenle, farazi ülke kapsamında kabul edilen Türkiye Cumhuriye-
tine veya Türkiye Cumhuriyeti’nin vatandaşına ait deniz, demiryolu
veya hava (sivil veya askeri fark etmez) araçlarına GDO ve ürünlerini
koymak veya sokmak bu suçu oluşturmamalıdır. Yani, ithal kelimesi
korunan hukuksal yarar açısından bakılarak dar yorumlanmalıdır.
Çevreye serbest bırakmak
,
GDO ve ürünlerindeki gıda güvenliği-
ne zarar verecek maddelerin başka gıdalara veya ürünlere bulaşması-
nı sağlayacak şekilde salıvermek ya da denetimsiz bırakmak şeklinde
anlaşılmalıdır. Bu nedenle, GDO ve ürünlerin mutlaka gıda veya gıda
yapımında kullanılacak ekim halinde bulunan yerlere bırakılması
veya salıverilmesi zorunlu değildir. Burada bir denge kurulmalıdır.
Çevre kelimesi ne sınırsız bir anlamda kullanılmalı ne de belirli bir
bölgeyle sınırlandırılmalıdır. Burada ölçü, GDO ve ürünlerin dene-
timsiz bırakılması halinde başka gıda ürünlerine veya gıdaya dönüş-
türülebilecek bitkilere bulaşma imkân ve ihtimali olan çevreyi tespit
etmek gerekir. Bu tespit her somut olaya soruşturma veya kovuşturma
makamları tarafından yapılacaktır.