TBB Dergisi 113. Sayı

5977 Sayılı Biyogüvenlik Kanunu’nda Düzenlenen Suçlar

292

cak cezaya etki edebilir. Örneğin, miktar veya değer bakımından çok

az ise, temel ceza alt sınırdan belirlenebilir. Önemsiz denecek kadar az

veya insan sağlığına olumsuz etki etmeyecek kadar az ise, haksızlığın

derecesinin düşüklüğü nedeni ile ceza verilmeyebilir.

Biyogüvenlik Kanunu’nda düzenlenen suçlar bakımından ka-

nundan ve uygulamadan kaynaklanan sorunlar şu şekilde belirti-

lebilir

Biyogüvenlik Kanunu’nda sıfır GDO kabul edilmiştir. Bu kanun

yapılırken uluslar arası (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü/

FAO, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi/EFSA, Dünya Sağlık Örgütü/

WHO) ve Avrupa Birliği (AB) mevzuatı esas alınmamıştır.

Biyogüvenlik Kanunu’nda sıfır GDO kabul edildiği için bilirkişi

incelemesinde GDO var veya yok tespiti yapılmaktadır. Bu nedenle,

GDO’nun var tespitinin yapılması halinde, Biyogüvenlik Kanunu’nda

düzenlenen suçun oluştuğu kabul edilmektedir. Oysa, Avrupa Birliği

(AB) 1829/2003 ve 1830/2003 yasal düzenlemelerinde bulaşı değeri %0,9

olarak belirlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, bir gıda ürününde %0,9’a

kadar GDO bulunursa ürün GDO’lu olarak değerlendirilmemektedir.

Amerika ve Avrupa’nın gelişmiş ülkelerinde GDO’lu ürünlerin

incelenmesi için bulunan teknolojik altyapı Türkiye’de bulunmamak-

tadır. Hem yeterli teknolojik cihazlar, araçlar hem de bu alanda ye-

tişmiş insan bulunmadığı için, yapılan bilirkişi incelemeleri basit dü-

zeyde kalmaktadır. Basit düzeyde yapılan bilirkişi incelemeleri, ceza

soruşturmasına esas alınmakta ve Biyogüvenlik Kanunu’nda öngörü-

len cezaların oranını yüksek olması nedeniyle ağır cezai yaptırımlar

gündeme gelmektedir. Bu yaptırımlar, işlenen haksızlık ile orantısız-

dır. Aynı zamanda hâkime geniş takdir yetkisi verilmiştir. Örneğin BK

m. 15/1’de düzenlenen suçun cezası, ‘beş yıldan on iki yıla kadar hapis’

cezasıdır. Somut olayda, bir kişinin kusuru olmaksızın bir ürüne GDO

bulaşmış olabilir. Bu durumda, kusursuz olarak bir kişiye ‘beş yıldan

on iki yıla kadar hapis’ cezası uygulanabilecektir. Çünkü GDO’suz

bir ürüne GDO bulaşımı çok kolay olabilmektedir. GDO’suz bir ürü-

ne GDO, taşıma sırasında, laboratuvardan, ambarın altındaki tozdan

Selim Çetiner,

universitesinden-gdo-guvencesi. Erişim tarihi, 1.4.2014.

Selim Çetiner,

universitesinden-gdo-guvencesi. Erişim tarihi, 1.4.2014.