242 / 453
TBB Dergisi 2015 (117)
Ebru CEYLAN
241
taraflı sistemde kart çıkaran, kuruluş üye işyerleriyle üye işyeri sözleş-
mesi yapmaktadır. Kart hamili kart çıkaran kuruluş ile yaptığı kredi
kartı sözleşmesine dayanan harcama tutarını kart çıkaran kuruluşa
ödemektedir. Üye işyeri, harcama belgesiyle kart çıkaran kuruluşa
başvurarak kart hamilinin yaptığı alışveriş tutarını tahsil etmektedir.
Kredi kartı, kartın hamiline kolaylık ve kısa süreli de olsa kredi elde
etme avantajı sağlamaktadır
18
. Kredi kartında üç köşeli ilişkide kart çı-
karan kuruluş kart hamiline kredi açmaktadır, buna karşılık kart ha-
mili kart için ödenti ödemektedir, kendi yerine üye işyerine karşı kart
çıkaran şirketin üstlendiği borçları kapatmaktadır. Karma sistemde ise
kart çıkaran kuruluşun şube veya bağlı işyerleri dışında kullanılması
iki taraflı sistemden farklıdır, ayrıca kart çıkaran kuruluş ve mal su-
nan işyerinin aynı olması nedeniyle üç taraflı sistemden farklıdır.
Kart Hamili, BKKKK. m. 3 j hükmüne göre “
banka kartı veya kredi
kartı hizmetlerinden yararlanan gerçek veya tüzel kişiyi”
ifade etmektedir.
Tüketici, 6502 Sayılı TKHK. m.3 k hükmüne göre “ticari veya mesleki
olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi “belirtmekte-
dir. Eski 4822 sayılı TKHK. Değişiklik Yapan Yasadan önce 4077 sayılı
TKHK. m.3e hükmünde tüketici “
mal veya hizmeti özel amaçlarla satın
alarak nihai olarak kullanan veya tüketen gerçek veya tüzel kişiyi
”, 4822 sa-
yılı TKHK. ‘da Değişiklik Yapan Yasadan sonra ise tüketici “
bir mal
veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya
yararlanan gerçek veya tüzel kişiyi
” ifade etmiştir. Tüketici, 6502 Sayılı
TKHK.m.3k hükmüne göre “
ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hare-
ket eden gerçek veya tüzel kişiyi
” belirtmektedir. Böylece eski düzenle-
medeki edinen, kullanan, yararlanan kavramlarından vazgeçilip bu-
nun yerine “hareket eden” kavramının getirilmiştir. Kart hamilinin
tüketici olup olmadığı doktrinde tartışılmıştır. Kart hamili kavramı,
6502 sayılı TKHK.’daki tüketici tanımından daha kapsamlıdır, çünkü
tüketici kapsamına girmeyenler de kart hamili olabilir. Avrupa Birli-
ği Direktiflerinde ve İsviçre Hukukunda ise tüzel kişi tüketici olarak
kabul edilmemektedir
19
. Kart hamilinin tüketici niteliğini taşıması du-
rumunda yeni TKHK. hükümleriyle korunacaktır.
6502 Sayılı TKHK.’a göre kredi veren “
mevzuatı gereği tüketicilere
kredi vermeye yetkili olan gerçek veya tüzel kişiyi
” belirtmektedir. Kredi
18
Rona Serozan, Borçlar Özel Hukuku, İstanbul 2006, s.73.
19
Ceylan, Tez, s.52, dn.26, dn.262.