TBB Dergisi 117.Sayı

TBB Dergisi 2015 (117)

Ebru CEYLAN

247

Kredi kartı sözleşmesi, tüketici hukukunda 6502 sayılı yeni

TKHK.m.3 l bakımından bir tüketici sözleşmesidir. Tüketici sözleş-

mesinin ayırıcı özellikleri, mal veya hizmet arzına yönelik bir sözleş-

me olması, mal veya hizmetin tüketici tarafından ticari veya mesleki

amaçlarla değil, kişisel, ailevi veya özel amaçlarla elde edilmesi ve ta-

raflardan birinin tüketici olmasıdır.

Kredi kartı sözleşmesi, bireysel

sözleşme değildir, standart sözleşmedir. Standart sözleşme,

çok sayı-

da içerikleri tamamen veya kısmen genel işlem koşullarıyla belirlenen

sözleşme modeli olup, sözleşmenin kurulması sırasında taraflardan

biri tarafından hazırlanan diğer tarafın ise sözleşmenin içeriğine etki

edemediği bir modeldir. Bu sözleşmede tüketici, sözleşme kurulurken

sözleşme şartlarına etki edemediğinden sözleşme yapma özgürlüğü

sınırlanmıştır.

Kredi kartı sözleşmesinde, taraflar karşılıklı edimler üstlendiğin-

den bu sözleşme “

tam iki tarafa borç yükleyen

” bir sözleşmedir. Kart çı-

karan kuruluş, kredi kartı düzenleme ve teslim etme, üye işyerlerinin

kart hamiline verilen kredi kart kabul etmesini sağlama, kredi kartıy-

la yapılan harcama tutarlarının üye işyerlerine ödeme yükümlülükleri

karşısında kart hamilinin de giriş aidatı, harcama belgesi tutarlarını

ödeme yükümlülüğü gibi asli yükümlülükleri bulunduğundan iki ta-

rafa da borç yüklemektedir. Bu sözleşme, tarafların bir kerede borçları-

nı ifa etmeleri sonucunda sona ermediğinden “

sürekli

” bir sözleşmedir.

5464 sayılı Kanundan önceki dönemde kredi kartı sözleşmesinin

hukuki niteliği doktrinde tartışılmıştır. Üçüncü kişi yararına sözleş-

me, eser, hizmet, alacak temliki ve garanti sözleşmesi görüşleri ileri

sürülmüştür. Baskın olan görüş,

kredi kartı sözleşmesinin atipik

bir

sözleşme olduğu ve kendine özgü yapısı olduğu yönündeydi.

Hasan Seçkin Ozanoğlu, Tüketici Sözleşmeleri Kavramı (Tüketicinin Korunması

Hakkında Kanun ‘un Maddi Anlamda Uygulanma Alanı)

AÜHFD,

Yıl :2001 C.50,

S.1, s.67.

Ayşe Havutçu, Açık İçerik Denetimi Yoluyla Tüketicinin Genel İşlem Şartlarına

Karşı Korunması, İzmir 1999, s.33-34.

Zevkliler/Aydoğdu, Tüketicinin Korunması Hukuku, 3. Baskı Ankara 2004,s.303-

304, İşgüzar, s.66, Şener Akyol, Banka Sözleşmeleri, Ord. Prof. Dr. Kemaleddin

Birsen ‘e Armağan, İstanbul, 2001,s.221-222.

Atipik sözleşme, sözleşme özgürlüğü çerçevesinde gerek Yasada düzenlenmiş

bulunan çeşitli sözleşmelere ilişkin öğe ve koşulları bir araya getirerek yaratılan,

gerekse yasada düzenlenen sözleşmelerin öğelerine yabancı kendine özgü öğeler-

den oluşan sözleşmelerdir. Murat Aydoğdu /Nalan Kahveci, Türk Borçlar Huku-

ku Özel Borç İlişkileri, 2. Baskı, Ankara 2014,s.24.