71 / 421
İdari Yargı Mercilerince Verilen Kararlara Karşı Yapılan Bireysel Başvurularda Başvuru Süresi
70
uyuşmazlıklar yönünden bu kararlar bölge idare mahkemesince, bazı
uyuşmazlıklar bakımından ise Danıştay tarafından verilebilmektedir.
3.1.Kesin Kararlar
AİHS’e ek 7 nolu protokolün 2. maddesinin (1) numaralı fıkrasın-
da, cezai konularda iki dereceli yargılanma hakkına yer verilmiş, aynı
maddenin (2) numaralı fıkrasında ise, bu hakkın istisnasına yer ve-
rilmiştir. AİHM, iki dereceli yargılanma hakkını mutlak bir şekilde
yorumlamamaktadır. Örneğin Mahkeme, mahkemelerin önüne çok
sayıda daha az önemli dava gelip iş yükünü arttırmamak gibi meşru
bir amaç ile temyiz yoluna başvuru için getirilen parasal sınırlamanın
adil yargılanma hakkını zedelemediği görüşündedir.
58
Diğer taraftan, iki dereceli yargılanma hakkı; Anayasa’da güven-
ce altına alınmış temel hak ve özgürlüklerden olmadığı gibi, AİHS ve
buna ek Türkiye’nin taraf olduğu protokollerden herhangi birinin kap-
samına da girmemektedir.
59
Kaldı ki idari ve medeni yargı konuları
zaten protokol kapsamında değildir.
İdari yargıda, ilk derece mahkemesince verilen bütün kararlara
kanun yolları açık değildir. Bazı uyuşmazlıklar, ilk derece mahkemesi
aşamasında kesin olarak çözümlenmektedir. Bu nedenle, idari yargıda
iki dereceli yargılama zorunlu olmayıp, bu durum mutlak bir şekilde
uygulanmamaktadır.
2577 sayılı Kanun’un mülga 45. maddesinin (1) numaralı fıkra-
sında idari ve vergi mahkemelerinin tek hâkimli olarak verdiği nihai
kararlara; 46. maddelerinin (1) numaralı fıkrasında ise Danıştay dava
daireleri ile idare ve vergi mahkemelerince verilen nihai kararlara,
“
başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi
” itiraz veya temyiz yoluna
gidilebileceği belirtilmiştir. Yine aynı Kanun’un “İstinaf” başlıklı deği-
şik 45. maddesinde, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı,
“
başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi
”, mahkemenin bulunduğu
yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, istinaf yoluna başvuru-
labileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
58
AİHM kararı, Canbaz/Türkiye, Başvuru No:3564/06, 13/9/2011.
59
AYM kararı, Başvuru No:2012/1334, 17/9/2013, § 40.