119

TBB Dergisi 2015 (119)

Eylem Ümit ATILGAN

579

zamanlarını olumlu faaliyetlerle geçirebilmeleri için yapılan faaliyetler)

Adalet Sisteminin Önleyici Müdahaleleri olarak değerlendirilmekte.

B) SUÇA YÖNELEN ÇOCUKLAR HAKKINDAKİ

MAHKEME DIŞI TEDBİRLER

Yine Adalet Sisteminin müdahale araçlarından sayılan ancak doğ-

rudan mahkemelerden kaynaklanmayan uygulamalardan biri de suç

işlendikten sonra genci ceza adalet sistemi dışında tutarak uygulanan

alternatif tedbirlerdir. Bunlara genel olarak “Suç İşleyen Gençler Hak-

kında Mahkeme Dışı Uygulanan Tedbirler” adı verilmekte. Eğitim

kurumlarında oluşturulan disiplin kurullarının verdiği ve uyguladığı

tedbirler olduğu gibi uygulamada en fazla başvurulan mahkeme dışı

tedbiri kolluk vermekte. Polis tarafından verilen kınama tedbiri, uyarı

tedbiri ve hafif para cezası, bunlara örnek. Yargılama yapılmaksızın

işlendiği iddia edilen suçun derecelendirilmesi bu sistemin esasını teş-

kil etmekte. Derecelendirilmede suçla ilgili polis, suç türü ile suçtaki

ağırlatıcı ve hafifletici nedenleri dikkate alarak 2, 3 ve 4 şeklinde puan-

lama yapmakta. Suçta puanlama sadece ilk kez suça karışan ve daha

önce mahkemeye çıkarılmamış gençlerde uygulanabiliyor. Aşağıdaki

Grafik 4’de ilk kez suç işleyen çocukların çok büyük bir oranının mah-

keme dışı tedbirlerden uyarı ve kınamadan sonra suç işlemediği gös-

terilmekte. En hafif tedbir kınama ve onu uyarı tedbiri izliyor. Kına-

ma tedbiri gencin sabıkasına işleniyor. Kınama tedbiri almış çocuğun

ikinci kez yine puantaja göre hafif suç işlemesi halinde polis tarafından

uyarı tedbirine karar verilebilmekte. Ancak bu tedbirde çocuk polis ta-

rafından denetim altına alınmaktadır. Mahkeme dışı tedbirleri polisin

uygulayabilmesinin ön şartı gencin suçunu kabul etmesi ve mağdu-

run şikâyetçi olmaması. Genç suçu işlediğini kabul etmezse müdahale

programı uygulanmakta. Genç uyarıdan sonra bir başka suça karışırsa

durum mahkemeye bildirilmekte. Polisin verdiği her tedbirden sonra

10 iş günü içinde ekip ilgili tedbir için özel hazırlanmış

Asset

formunu

kullanarak genç hakkında rapor hazırlamak zorunda.

C) YARGILAMA DEVAM EDERKEN UYGULANABİLECEK

YÖNLENDİRME TEDBİRLERİ

Mahkeme önüne çıkarılan gençler için duruşmalar devam eder-

ken İngilizce “bail order” adı verilen bir tür şartlı salıverilme tedbiri

uygulanmakta.