119

TBB Dergisi 2015 (119)

Eylem Ümit ATILGAN

591

yetkisi, istisnai hallerin çokluğu gibi hususların her maddeyi yukarıda

sayılan ilkeler açısından sorunlu hale getirdiği sonucuna bizi ulaştırı-

yor. Çocuk dostu adalet sisteminin önündeki ilk ve en önemli engel bu

haliyle mevzuatın yukarıdaki ilkeler söz konusu olduğunda amir bir

dil benimsemeyip uygulamada keyfiyete yer bırakması. Bu ilkelerin

hayati öneminin farkında olup yaklaşımını ve tercihini bu yönde ya-

pan uygulamacıların elinden çıkan adli işlemlerle çocuk yargılaması

uzmanlık alanına uzak uygulamacıların elinden çıkan işlemler ara-

sındaki büyük farkın kaynağının burada yattığı kanaatindeyiz. Nite-

kim standart bir uygulamaya ulaşmanın yolunun mevzuatın dilinin,

yaklaşımının bütüncül bir modele göre yeniden ele alınmasından ve

uygulamayı denetleyen-yöneten bir üst yapının varlığından geçtiği

düşüncesi İngiltere’deki Kurul yapılanmasının altında yatan yaklaşı-

mı işaret ediyor.

Türkiye’deki duruma ilişkin bu genel değerlendirmeler ışığında

İngiltere ve Galler’deki Çocuk Adalet Sisteminin incelenmesinden

Türkiye için çıkarılacak sonuçları aşağıdaki 10 maddede özetleyelim:

Türkiye’deki uygulamaya ilişkin bu paragrafta dile getirilen tespitler UNICEF,

Adalet Bakanlığı, HSYK, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Türkiye Adalet Aka-

demisi Başkanlığı, tarafından yürütülen “Çocuklar İçin Adalet” Projesi Kapsa-

mında Çocuklar için Adli Görüşme Odaları Kurulması & Çocuk Savcılık Büroları

Güçlendirme Reformu & Çocuklar için Kamusal Vesayet Model Geliştirilmesi, ak-

tivitelerinde verilen iki yıllık (2012-2014) danışmanlık hizmeti sürecinde gerçek-

leştirilen saha çalışmaları, tarama ve değerlendirmelere dayanmaktadır. Mevzuat

tarama faaliyetinin ardından gerçekleştirilen geniş kapsamlı saha araştırmasında

çocuk yargılama ve koruma hizmetini yürüten uygulamacılar, sisteme giren ço-

cuklar ve bu konuda eser veren akademisyenlerle derin mülakatlar yapılmıştır.

Başta Hakim-Savcı olmak üzere uygulamacıların görüşlerinden oluşan “Sorunlar,

İhtiyaçlar ve Tespitler” başlıklı bu rapor da proje kapsamında diğer danışman-

ların kaleme aldığı başka raporlarla aynı kaderi paylaşarak basılmamıştır. Nitel

yöntemle gerçekleştirilen saha araştırmasında resmi kurumlardan yazılı izinler

alınmış, her görüşmecinin rızası alınmış ve ses kayıt cihazı ile kaydedilen görüş-

melerin deşifresi rapora (isimler ve kimlik bilgileri tamamen gizlenerek) birebir

aktarılmış olmasına rağmen özellikle eleştirel yaklaşan hakim ve savcı görüşle-

rinin yer alması raporun yayınlanmasına engel olmuştur. Yürütülen çalışmanın

metodolojisi ve kapsamı hakkında fikir vermesi açısından yaklaşık 700 sayfaya

ulaşan toplam 7 raporun özeti şu adreste bulunabilir.

les/Intervıew%20rooms_tr%20%26%20eng.pdf

Ayrıca bu raporların basılmama kararının Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Baş-

kanlığı tarafından kaleme alınan gerekçesi de aynı linkde paylaşılan dökümanda

“Rapora İlişkin Geri Bildirimler” başlığı altında 80. sayfada açıklanmakta.