119

TBB Dergisi 2015 (119)

Eylem Ümit ATILGAN

589

anlaşıldığında bu bilgiyi bir kapıyı açmak için anahtar olarak kullan-

mak mümkün oluyor. Yaklaşık 100 yıllık deneyimimizin de gösterdi-

ği gibi kanunlarınız “yabancı hukuk alımı” yoluyla birebir çeviri olsa

da mehaz kanun ülkesinin her müessesini olduğu gibi alıp uygula-

yamamaktasınız. Hukuk sistemine bir başka hukuk sisteminden bir

müessese adapte etmek istendiğinde hukuk sistemleri ve aileleri hak-

kındaki bütünlükçü karşılaştırmalar ve hukukun sosyal gerçeklikle

ilişkisini odağa alan sosyo-legal yaklaşımlar ve analizler kaçınılmaz.

Bu yüzden bu makale sadece normların ve uygulamanın resmini değil

hukuk sisteminin diğer asli bileşenleri olan hukuk kültürünü ve teş-

kilat yapılarını özellikle örgütleri de dikkate almakta. Yapısal ve kül-

türel özellikler bir ülkenin hukuki gerçekliğine bir yenilik getirmek

veya bir hukuki müesseseyi değiştirmek istendiğinde göz önünde bu-

lundurulması gereken en önemli girdiler. Nitekim bunların bilimsel

bir biçimde ortaya konmasının yabancı hukuk alımının uygulanma

başarısını artırıp kâğıt üzerinde kalma riskini azaltacağı görüşü her

tür sosyal mühendislik faaliyetinin temel kabulü.

Bütün bu ön kabuller ışığında halkın % 57’sinin kendi yerellerin-

de gençlik suçları ile etkili mücadele edildiğine dair güven duyduğu

İngiliz Gençlik Adalet Sistemi’nden ne dersler çıkarabiliriz ya da en

azından bu bilgiler ışığında kendi deneyimimizle ilgili neleri tartış-

maya açabiliriz ona bakalım.

Ancak bunu yapmadan önce Türkiye’ye

ilişkin bazı genel değerlendirmeler yaparak İngiltere’den ilhamla geti-

rilecek önerilerin yerleşeceği çerçeveyi önceden çizmek faydalı olacak.

Türkiye’de çocuk yargılamasına ve korumasına ilişkin düzenle-

meler, birden çok kanun ve yönetmelikte dağınık bir biçimde bulun-

makta. Bu normların büyük çoğunluğu yetişkinlere özgü suç ve ceza

tasarımı göz önüne alınarak hazırlanmış ve uygulamaya konulmuş.

Bunların dışında kalan normlar ise farklı yaklaşımları olan birden çok

yabancı hukuk sisteminden kesip budanarak alınan hukuki müesse-

Cahit Can, Hukuk Sosyolojisi ve Tarih Açısından Resepsiyon, Ankara 1982 (basılı

olmayan doçentlik tezi), s. 82-84. Yazarın yabancı hukuk alımı ve eğitim ilişki-

si üzerine Türkiye hakkındaki analizlerini de içeren görüşleri için bknz.: Hukuk

Sosyolojisinin Antropolojik Temelleri ve Genel Gelişim Çizgisi, 3. Baskı, Ankara,

2011, s. 96-111.

Prof. John Drew ve Peter Minchin, UK Youth Justice system - YJB Presentation, 15

/ 16 Ocak 2014, Ankara Hakimevi, Ppt 9.