425 / 617
Evlilik Birliğinin Korunması
424
I. Kavram
Evlilik birliği, resmi nikâh ile başlayıp, ölüm veya yargı kararıyla
evliliğin sona erdiği tarihe kadar geçen dönemi kapsayan, eşler ve var-
sa çocuklardan oluşan bir birlikteliği ifade eder. Ölüm, evliliği kendi-
liğinden sona erdirir. Bunun dışında evliliğin sona erdirilmesi, ancak
yargı kararıyla mümkündür. Yargı kararı ile evliliğin sona erdirilmesi,
gaiplik nedeniyle evliliğin feshi (TMK.md.131), evliliğin butlanı (TMK.
md.145 vd.) veya boşanma sebepleri (TMK.md.161 vd.) ile mümkün
olabilir.
Aile, Türk toplumunun temeli olduğuna göre toplumun temeli, ai-
lenin sağlıklı olmasına bağlıdır. Ailenin sağlıklı olması ise korunması
ile mümkündür. Bu koruma sadece iç hukuk kuralları ile sağlanamaz.
Ailenin evrensel anlamda korunması gerekir. Gittikçe küçülen dünya-
mızda toplumların ve bireylerin yakın ilişkiler içine girmesi, farklı uy-
ruktaki kişilerin evlilikleri sonucu oluşan ailelerin uluslararası alanda
da korunmasını gerektirmektedir. Bunun yanında, ailenin korunması,
yakın ilişki içinde olan ülkelerin bir iç sorunu olmaktan çıkmış olup,
evrensel birer insan hakkı sorunu haline gelmiştir. Böylece, ailenin ko-
runması uluslararası hukuk alanına taşınmıştır.
Bu kısa açıklamamızla, ailenin etkin bir şekilde korunmasının sa-
dece ulusal düzeydeki düzenlemelerle mümkün olmadığını ifade et-
mekteyiz.
Evlilik birliğinin korunması yanında, bu birlik sona ermesine rağ-
men, eşlerin korunmasını gerektiren durumlarla da karşılaşılmakta-
dır. Evlilik, ölüm veya yargı kararıyla sona erdiğinde eşlerin özellikle
bu birliğin devam ettiği dönem içinde edindikleri aile konutu ve konut
eşyasında, malik olmayan eşin korunması büyük bir ihtiyaç olarak or-
taya çıkmaktadır. Yeni TMK.’muz bu nedenle “aile konutu ve konut eş-
yası” ile ilgili önemli düzenlemeler getirmiştir. Bu gibi hallerde, evlilik
birliğinin değil, eşlerin korunması söz konusu olmaktadır. TMK. md.
240, 254, 279 ve 652 hükümleri bu amaca hizmet etmektedirler. Buna
karşılık yine aile konutu ile ilgili olmasına rağmen TMK. md.194’deki
koruma, evlilik birliği devam ederken getirilmiş bir koruma olduğun-
dan, evlilik birliğinin korunmasıyla ilgilidir.