431 / 617
Evlilik Birliğinin Korunması
430
Hâkim, gerektiği takdirde eşlerden birinin istemi üzerine kanunda öngö-
rülen önlemleri alır.”
Madde, evlilik birliğinin korunması konusunda genel bir düzenle-
me getirmiştir.
5
Bu husus maddenin “Genel Olarak” şeklindeki kenar
başlığından da anlaşılmaktadır. Bunu takip eden maddeler ise ailenin
korunması ile ilgili özel düzenlemelerdir.
Maddeye göre eşlerin yükümlülüklerini yerine getirmemesi,
önemli konularda uyuşmazlığa düşmeleri halinde eşlerin birlikte ya
da ayrı ayrı mahkemeye başvurmaları mümkün olacaktır.
Eşlerin “yükümlülüklerini yerine getirmemeleri” kavramına TMK.
md.185-194’te yer alan yükümlülükler girer. Bu anlamda olmak üze-
re, eşlerin birliğin mutluluğunu sağlama, çocukların bakımına, eği-
tim ve gözetimine özen göstermeme, birlikte yaşamaktan kaçınma,
sadakat ve yardım yükümlülüğüne aykırı davranma (TMK. md.185),
oturacakları konutu seçme, birliği birlikte yönetme, birliğin giderle-
rine katılma (TMK. md.186), kadının kocasının soyadını taşımaktan
kaçınması (TMK. md.187), birliği temsil görevinden kaçınması ya da
engellenmesi (TMK. md.188 vd) hallerinde 195. maddenin uygulan-
ması gündeme gelebilecektir. Bu anlamda olmak üzere, bir eşin diğe-
riyle ve çocuklarıyla ilgisizliği, sağlık, eğitim sorunlarına duyarsızlı-
ğı, ayrı yaşamaya başlaması, ortak konuta gelmemesi veya düzensiz
gelmesi, ortak konutu seçmeye yanaşmaması, harcamalara katıl-
maması gibi hallerde, bu maddede öngörülen önlemlerin alınması
talep edilebilir. Her yükümlülük ihlali değil, ancak koruma önlemi
alınmasını gerektiren ciddi ihlaller buraya girebilir.
6
Eşler arasındaki
düşünce farklılıkları eşlerin eşitliği ilkelerine uygun olarak çözüme
kavuşturulmalıdır.
Evlilik birliğinin korunması amacıyla hâkimin müdahalesi, talep
koşuluna bağlanmıştır. Maddede açık bir biçimde “eşler ayrı ayrı veya
birlikte hâkimin müdahalesini isteyebilirler” hükmüne yer verilmiştir.
Bunun sonucu olarak evlilik birliğinin korunması hâkimin kendiliğin-
den görevi gereği (von Amtes wegen) ya da üçüncü kişilerin ihbarı
5
Bilge Öztan, Aile Hukuku, B.5, Ankara 2004, s. 216.
6
Heinrich Honsell- Nedim Peter Vogt- Thomas Geiser, Kommentar zum Schwe-
izerischen Privatrecht- Schweizerichen Zivilgesetzbuch, 3.Auflage, Basel, Genf,
München 2006, Art.172, Nr.5