453 / 473
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Cinsel İstismarı Kliniği Öğrencileri Tarafından Hazırlanan
452
AİLE DÜZENİNE KARŞI SUÇLAR
Birden çok evlilik, hileli evlenme, dinsel tören
MADDE 230.-
(5) Evlenme akdinin kanuna göre yapılmış olduğunu gösteren bel-
geyi görmeden bir evlenme için dinsel tören yapan kimse hakkında
altı aydan bir yıla kadar
hapis cezası verilir.
Madde gerekçesi:
Anayasa Mahkemesi tarafından 10.06.2015 tarihinde verilen 29382 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan 2015/51 sayılı iptal kararı ile TCK’nın 230/5 ve
230/6 fıkraları iptal edilmiştir. Söz konusu karar resmi nikâh olmaksızın evlen-
menin dinsel töreninin yapılmasını suç olmaktan çıkarmıştır. Düzenlemenin ip-
tali çok çeşitli toplumsal sorunları ve hak ihlallerini beraberinde getirecektir. Tür-
kiye İstatistik Kurumu verilerine göre ülkemizde çocukların cinsel istismarının,
birden çok sayıda yapılan evliliklerin ve çocukların zorla evlendirilmesinin sık-
lıkla görüldüğü bölgeler ile iptal edilen düzenlemenin en sık ihlal edildiği bölgeler
birbirleriyle uyuşmaktadır. Bu bölgelerde dinsel tören evliliğin toplumsal kabul
edilebilirliğinin temelini oluşturmakta ve insanlar resmi nikâhtan çok dinsel töre-
nin bulunmasına önem vermektedirler. Buradan hareketle iptal kararının çocuk
istismarını, zorla evlendirmeyi ve çok eşliliği artıracağını söylemek gerekir.
Pek çok dinde evlenme ehliyeti biyolojik olarak ergenlik çağına girmekle
kazanılmaktadır. Ülkemizde 9-12 yaş aralığındaki çocuklar ergenlik çağına
girmektedirler. Dolayısıyla iptal kararına kadar ülkemizde çocukların, evlen-
menin dinsel töreni aracılığıyla istismarının önündeki tek hukuki engel resmi
nikâhın bulunması şartıydı. Kaldı ki ülkemizde biyolojik olarak ergin olmadan
“evlendirilen” çocuklar bulunmaktadır. Tüm bu sosyal gerçeklik karşısında,
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı çocuğu cinsel istismara karşı koruyan tek
hukuki engeli de ortadan kaldırmıştır.
Hukuk düzenimiz ne bu iptal kararından önce ne de şimdi evliliğin dinsel
töreninin yapılmasını yasaklamaktadır. Hukukumuzda resmi nikâh evlilikte
her iki tarafın ve doğacak çocukların hakları için bir güvence teşkil etmektedir.
İptal edilen normların amacı evliliğin dinsel törenini engellemek değil kadın
ve çocukların haklarının dinsel tören aracılığıyla ihlal edilmesini engellemekti.
Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı yeni bir yasal düzenlemeye engel değil-
dir. Bu nedenle derhal yeni bir yasal düzenleme yapılarak kadın ve çocuk hak-
larının dinsel tören aracılığıyla ihlalinin önüne geçilmesi gerekir.
Sonuç olarak yapılması önerilen düzenlemeyle eski düzenlemeye nispeten
suçun cezası artırılmıştır ve anlatılan gerekçelerle hükmün zorla evlendirme
maddesine paralel olarak düzenlenmesi uygun görülmüştür.