463 / 473
Mahkemelerce Faturaya Dayalı Olarak İhtiyati Haciz Kararı Verilebilir Mi? (İİK. m. 257)
462
Yabancı uyruklu alacaklılar
da ihtiyati haciz isteyebilirler. Yabancı
alacaklının -İİK. mad. 259’da öngörülen teminat dışında- ihtiyati hac-
zin kesinleşmesi sırasında «icra (iflâs) takibi»nde bulunurken veya
«dava» açarken (İİK. mad. 264/II) ayrıca
yabancı teminatı
göstermesi
gerekir (MÖHUK. mad. 48).
14
15
c) Alacaklının borçlu hakkında cebri icra talebinde bulunma
yetkisine de sahip olması gerekir.
Çünkü, her ihtiyati haczi, bir icrai
haciz takip edeceği için, borçlusu hakkında cebri icra işlemine başvu-
ramayacak alacaklının ihtiyati haciz isteminde de bulunamaması ge-
rekir.
Şarta bağlı alacaklar için de ihtiyati haciz istenemez.
16
17
d)
Kamu idarelerinin kamu alacaklarına ilişkin ihtiyati haciz is-
tekleri hakkında özel bir yasa olan 6183 sayılı «Amme Alacaklarının
Tahsili Usulü Hakkında Kanun» hükümleri (mad. 13-16) uygulanır.
18
e)
“İhtiyati haciz istemleri”ne ilişkin gemi ve yük alacaklılarının
ihtiyati haciz istemleri İİK. mad. 257/IV ve V. fıkra hükümleri 6103 s.
Kanunla yapılan değişiklik sonucunda yürürlükten kaldırılmıştır.
Yeni TTK.’nun 1464-1400 üncü maddelerinin oluşturduğu “8. KI-
SIM” da, deniz takip hukukunun temel esasları düzenlenmiştir. Bu
kısımda; “
gemilerin ihtiyati haczi, gemi rehninin paraya çevrilmesi”
ve
“ge-
milerin cebri icra işlemlerine ne şekilde konu olacağı”
(gemilerin haczi,
satışı vb.) hakkında özel hükümler sevk edilmiştir. Dolayısıyla deniz
hukukunun bir alt dalı olan deniz takip hukuku açısından bu kısım
hükümleri “özel hüküm” niteliğinde olacak ve öncelikli olarak uygu-
lanacaktır. Bu kısımda hüküm bulunmayan hallerde ise genel icra hu-
kuku hükümleri (İİK.) uygulama alanı bulacaktır (TTK. mad. 1351)
19
14
Bknz: 12. HD. 7.12.1983 T. 10341/9973
(www.e-uyar.com)
15
M. Özekes, İhtiyati Haciz, s:247
16
S. Üstündağ, age. s:408 – S. Akyazan, age. s:14 – S.Onsun, Vadesiz Senetler İçin
İhtiyati Haciz Kararı Verilebilir mi? (İH. 1948/33, s:508)
17
Karş: M. Özekes, age. s:135
18
Ayrıntılı bilgi için bknz: M. Tancı -V. Arıken –P. Yalçıner, İzahlı Amme Alacakları-
nın Tahsili Usulü Hakkında Kanun, s: 19. vd. – M. Tekgündüz, 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun Uygulanmasından Doğan Uyuş-
mazlıklar ve Çözümü (Ad. D. 1984/2, s:365 vd.) – Y. Özbalcı, Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun, s:201 vd.
19
Bknz: V. Seven, “6102 s. TTK. 5. Kitap, Deniz Ticareti” -Konferans Notları-
19.06.2012, İzmir, s: 49)