469 / 473
Mahkemelerce Faturaya Dayalı Olarak İhtiyati Haciz Kararı Verilebilir Mi? (İİK. m. 257)
468
icabında el koyamayacağı bir şekilde mallarını ortadan kaldıran her
işlemi «mal kaçırmak veya gizlemek» sayılabilir. Örneğin; borçlunun
haklı bir sebep yokken, kıymetli bir malını rehnetmesi veya ihtiyacı
olmadığı halde çok ucuz fiyatla satması; «mal gizlemesi» sayılabilir.
Borçlunun, mağazasında devamlı olarak satış yapması ve sattığı mal-
ların yerine yeni mal tedarik etmemesi ve bu suretle mağazasını ve
depolarını boşaltması
«mal kaçırmak»
sayılır
51
«Borçlunun kaçması»
nın vadesi gelmemiş borçları hakkında ihtiyati
haciz sebebi sayılabilmesi için, alacaklının alacağını elde edebilmesini
tehlikeye sokması veya güçleştirmesi gerekir. Bu sebeple, borçlunun
ticarethanesini fiilen başka bir yere nakletmesi tek başına, borçlunun
mutlaka taahhütlerinden kurtulmak maksadı ile kaçtığını göstermez.
Yükümlülüklerinden kurtulmak maksadı ile yabancı memlekete
kaçan veya mallarını kaçıran borçlu hakkında ihtiyati haciz istenebil-
mesi, mahalli kanunun buna imkan vermesine ve varsa anlaşma hü-
kümlerine bağlıdır.
52
Borçlunun, bu madde kapsamındaki davranışlarının «yükümlü-
lüklerinden kurtulmak maksadıyla» olduğunu isbat, alacaklıya dü-
şer. Ancak bunun kesin delilleri alacaklıdan istenmemeli, bu hususta
mahkemeye kanaat verilmesiyle yani borçlunun kötüniyetini göstere-
cek belirtilerin ortaya konmasıyla yetinmelidir.
53
İİK. mad. 257/II’de öngörülen bu sebepler sayılarak belirtilmiş
(tahdidi) olup genişletilemez.
54
Yüksek mahkeme,
“
f a t u r a y a dayalı olarak ihtiyati haciz kararı
verilebilip verilemeyeceği”
konusunda;
- “
Mahkemece faturalar, yazarkasa fişleri ve mal teslimi fişlerine dayalı
ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için, ibraz edilen bu belgelere göre alacağın
varlığı ve muaccel olduğu konusunda mahkemece bir kanaat edinilmesi halinde
ihtiyati haciz isteminin kabulüne karar verileceğini”
55
- “İbraz edilen irsaliyeli faturaların alacağın varlığı ve muaccel olduğu
51
N. Berkin, age. s: 422
52
N. Berkin, a.g.e. s: 423
53
N. Berkin, age. s:422 – İ. Postacıoğlu, age. s:712 – S. Üstündağ, age. s:408
54
S. Üstündağ, age. s:408
55
Bknz: 19. HD. 23.01.2014 T. E:2013/18723, K:1804
(www.e-uyar.com)