Dergi(124)

Türkiye’de Bulunan Suriyelilere Uygulanan Geçici Koruma Statüsü...

de, özel bir hüküm getirmektedir. Anayasa’nın 16. maddesine göre,

yabancıların temel hak ve özgürlükleri milletlerarası hukuka uygun

olarak kanunla sınırlanabilir. Anayasanın bu hükümlerinden hareket-

le, Türk yabancılar hukukunda kural olarak “eşitlik” ilkesinin uygu-

landığı söylenebilir.

Suriye’den ülkemize yönelik kitlesel akında, sınırlarımıza gelen

ya da sınırlarımızı geçen kişiler, çoğunlukla Türk vatandaşı olma-

yan yani yabancı olarak kabul edilen kişilerdir. O hâlde, ülkemize

Suriye’den yönelen kitlesel akın kapsamında, bu kişilere sağlanacak

asgarî standartların Anayasa’nın 16. maddesinde öngörüldüğü üzere

milletlerarası hukuka uygun olarak kanunla düzenlenmesi gerekliliği

bulunmaktadır.

Anayasa’nın 16. maddesinde, yabancıların temel hak ve özgürlük-

lerinin milletlerarası hukuka uygun olarak kanunla sınırlanabileceği

belirtilmiştir. Bu maddede geçen milletlerarası hukuka uygunluk ko-

lunduğu (yaşadığı), ülkenin vatandaşı (uyruğu) olmayan birey(kişi)’dir. Bildiri

metni için bkz.

30.10.2014.) Türk

Hukukunda, 1982 Anayasası’nın “Türk Vatandaşlığı” başlıklı 66. maddesinde yer

alan “Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk’tür.” ifadesinden

bir yabancı tanımı yapılması da mümkündür. Buna göre Türk Devletine vatan-

daşlık bağı ile bağlı olmayan herkes, ayrım gözetilmeksizin “yabancı”dır. Türk

pozitif hukukunda “yabancı” tanımı, ilk kez 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzin-

leri Hakkında Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde yapılmıştır. Kabul Ta-

rihi 27.2.2003- R.G. 06.03.2003- 25040. Buna göre yabancı, “403 sayılı Türk Vatan-

daşlığı Kanununa göre Türk vatandaşı sayılmayan kişidir.” Böylece Türk pozitif

hukukunda da Türk Vatandaşlığı Kanunu’na göre Türk vatandaşı olmayan kişiler

yabancı devlet vatandaşı olsun, vatansız veya mülteci olsun yabancı kabul edil-

miştir. Çeşitli yabancı tanımları için bkz. Vedat Raşit Seviğ, Türkiye’nin Yaban-

cılar Hukuku, İstanbul 1981, s.13-14; Gülören Tekinalp, Yabancılar Hukuku, B.8,

İstanbul 2003, s.6; Muammer Raşit Seviğ, Devletler Hususî Hukuku, Giriş, Vatan-

daşlık ve Yabancılar Hukuku, İstanbul 1983, s.207; Berki, s.155; Erdoğan Göğer,

Yabancılar Hukuku, Ankara 1979, s.5. 6458 sayılı YUKK’un “Tanımlar” başlıklı

3. maddesinin 1/ü bendinde yabancı tanımlanmıştır. Buna göre yabancı, Türkiye

Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişidir. Vatandaşlığa göre

anlam kazanan “yabancı” kavramının kapsamında günümüzde “yabancı devlet

vatandaşı olanlar”, “vatansız kişiler”, “mülteciler”, “özel statüdeki yabancılar” ve

“birden çok vatandaşlığı olanlar” yer almaktadır. Tekinalp, s.6. Sosyolojik görü-

şe göre yabancı, toplumsal, ekonomik ve kültürel somut bağlılıklara göre tespit

edilmeli fakat sadece biçimsel ve soyut bir kavram olan vatandaşlığa göre belir-

lenmemelidir. Sosyolojik görüş ve bu görüşe getirilen eleştiriler için bkz. Aybay/

Dardağan Kibar, Yabancılar, s.17-20; Göğer, s.4.

Aybay/Dardağan Kibar, s.74 vd.; Rifat Erten, “Yabancılar ve Uluslararası Koruma

Kanunu Hakkında Genel Bir Değerlendirme”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Dergisi, C.XIX, Yıl:2015, Sayı:1, s. 5.