17 / 561
Türkiye’de Bulunan Suriyelilere Uygulanan Geçici Koruma Statüsü...
16
sınırı geçmesinin önlenmesi esas alınmıştı (m.8).
30
Diğer bir deyişle,
kitlesel akınlarla karşılaşılması hâlinde tampon bölge oluşturulması
amaçlanmıştı.
31
4. Bölüm, ülke sınırlarına topluca gelen veya sınır-
ları topluca geçen mülteci ve sığınmacıların ülkeye kabul edilmeleri
hâlinde yapılacak işlemler ve alınacak tedbirlere ilişkindi.
32
Yönetmeli-
ğin 26. maddesine göre, toplu sığınma arayanlar, kriz veya silâhlı çatış-
ma bittikten sonra, uyruğunda bulundukları devlete iade edilecekti.
33
Türk yabancılar hukukunda ilk kez kod niteliğinde bir kanun-
laştırma olan Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK),
4 Nisan 2013 tarihinde kabul edilmiştir.
34
Yabancılar ve Uluslararası
Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik ise 17 Mart
30
Doktrinde, sığınma kavramının temel gerekliliklerinden biri olan güvenli bölgeye
kabul olduğu ifade edilmiştir. Bu yönüyle bu hüküm, uluslararası standartlarla
uyumlu değildi. Diğer yandan, madde metinde uluslararası yükümlülüklere ya-
pılan atıf, geri göndermeme ilkesi başta olmak üzere uluslararası hukuktan doğan
yükümlülükleri gözetmekteydi. Çiçekli, s. 321; Kaya/Yılmaz Eren, s. 46.
31
Nuray Ekşi, “Türkiye’de Bulunan Suriyelilerin Hukuki Statüsü”, Legal Hukuk
Dergisi, C.10, S.119, 2012, s.13, (Türkiye’de Bulunan Suriyeliler).
32
Bu şekilde sınırı geçenler, öncelikli olarak askerî makamlarca silahtan arındırıla-
caktı. (m.9). Yapılacak kimlik tespitiyle muharip ordu mensupları ile siviller bir-
birinden ayrılarak siviller kurulacak kamplara sevk edilmek üzere ilgili polis ve
jandarma makamlarına teslim edilecekti (m.9). Muharip yabancı ordu mensupları
hakkında, 4104 sayılı Muharip Yabancı Ordu Mensuplarından Türkiye’ye İltica
Edenler Hakkında Kanun hükümleri uygulanacaktı. RG, 15.08.1941, 4887.
33
Çiçekli ve Kirişçi’ye göre bu hüküm kitlesel sığınma kapsamında kalan kişilere
sadece “geçici koruma” sağlama amacı taşıdığının bir göstergesiydi. Kemal Kiriş-
çi, “Türkiye Coğrafî Sınırlamayı Kaldırıyor mu? Türkiye’de Kasım 1994 Sığınma
Yönetmeliği”, Sığınmacı ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (SGDD), Yayın Se-
risi, Sayı 2, Ankara 1996, s. 13; Çiçekli, s. 322; Kaya/Yılmaz Eren, s. 47. Ayrıca 28.
madde uyarınca, geçici oturma izni almış olanların, makul süre içinde kendilerine
üçüncü bir ülke bulmadıkları takdirde, oturum izinlerinin uzatılmayabileceği ve
ülkeyi terk etmelerinin istenebileceği de bu görüşü destekler nitelikliydi. Çiçekli,
s.322.
34
YUKK yürürlüğe girmeden önce yürürlükte bulunan ve YUKK ile tümüyle ya da
bazı hükümleri yürürlükten kaldırılmamış olan kanun ve yönetmeliklerin, YUKK
ile çelişen hükümleri uygulanmayacaktır. Mülteci hukukuna ilişkin hükümler içe-
ren diğer kanunların YUKK ile çatışan hükümleri, önceki kanun olmaları sebebiy-
le uygulanmayacaktır. Ancak İskân Kanunu, YUKK karşısında özel kanun niteli-
ğinde olduğundan, YUKK’a nazaran öncelikli olarak uygulanacaktır. YUKK 124.
maddesi ile 15/7/1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanununun (RG, 24.07.1950,
7564) 4 üncü, 6 ncı, 7 nci, 8 inci, 9 uncu, 10 uncu, 11 inci, 24 üncü, 25 inci, 26 ncı,
28 inci, 29 uncu, 32 nci, 33 üncü, 35 inci, 36 ncı, 38 inci ve ek 5 inci maddeleri, 5
inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ile 34 üncü maddesinin birinci fıkrasının
ikinci cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır. YUKK 124. maddesi ile 15/7/1950 tarih-
li ve 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun
(RG, 24.07.1950, 7564) yürürlükten kaldırılmıştır.