125

hakemli

makaleler / refered articles

AVRUPA KONSEYİ BAKANLAR KOMİTESİNİN

İNSAN HAKLARI VE TERÖRLE MÜCADELE

HAKKINDAKİ İLKELERİ VE TÜRKİYE’NİN

TERÖRLE MÜCADELE MEVZUATI

TURKISH LEGISLATION REGARDING FIGHT AGAINST TERRORISM

IN THE CONTEXT OF PRINCIPLES ON HUMAN RIGHTS

AND FIGHT AGAINST TERRORISM DETERMINED BY THE

COMMITTEE OF MINISTERS OF THE COUNCIL OF EUROPE

Mehmet ALKAN

Özet:

Cebir ve şiddet kullanarak toplumu yıldırmayı ve sindir-

meyi, bunun sonunda da çeşitli taleplerini kabul ettirmeyi ve gerçek-

leştirmeyi amaçlayan terörizmin günümüzde ulusal ve uluslararası

alanda en önemli sorunlardan biri olduğuna şüphe yoktur. ABD ve

Avrupa ülkeleri, 11 Eylül 2001 tarihinde Dünya Ticaret Merkezine ya-

pılan saldırılardan sonra terör tehdidi ile daha yakından ilgilenmeye

başlamış, başta Birleşmiş Milletler olmak üzere terörle mücadele için

uluslararası kurallar oluşturma çabaları yoğunlaşmıştır.

Terör ve terörizmle mücadele önemli olmakla birlikte, devletle-

rin faaliyetlerinde dikkate alması gereken diğer bir husus daha vardır

ki, o da bireylerin sırf insan olmasından kaynaklanan haklarını ifade

etmek için kullanılan insan hakları kavramıdır.

Bu nedenle, temel görevleri arasında vatandaşlarını terör ey-

lemlerine karşı korumak görevi olan devletler, terörle mücadelenin

farklı önlemeler gerektirmesi nedeniyle, terör eylemlerine karşı sıkı

önlemler almak ile insan haklarını koruma gereği arasında ikilem için-

de kalmaktadırlar. Türkiye’nin de kurucuları arasında yer aldığı Avru-

pa Konseyi, 2002 yılında, insan hakları ve terörle mücadelede üye ül-

kelere yol gösterecek on yedi ilke tespit etmiştir. Avrupa İnsan Hak-

ları Mahkemesi kararları doğrultusunda oluşturulan ve Türkiye’nin

de kabul ettiği bu ilkelerden yedisi (terörle mücadele tedbirlerinin

hukuka uygunluğu, insan haklarını askıya almanın mümkün olduğu

haller, mutlak işkence yasağı, kişisel verilerin devlet tarafından top-

lanması ve işlenmesinin hukuka uygunluğu, terör suçu şüphelilerinin

yakalanma, gözaltına alınma ve tutuklama şartları) dikkate alınarak

yapılan inceleme sonucunda, Türkiye’nin terörle mücadele mevzu-

atının -uygulamada bazı aksaklıklar olmakla birlikte- yeterli olduğu

sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Terör, İnsan Hakları, Tutuklama, Sınırlama,

Orantı, Anayasa, Terörle Mücadele Kanunu (TMK), Avrupa İnsan

Hakları Mahkemesi (AİHM)

J.Okll.K.lığı Hukuk Dersleri Öğretmeni, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü-

sü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Doktora Öğrencisi,