Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Necat BATUR

Moleküler genetik inceleme sonuçlarının gizliliğine uyulmama-

sı, sonuçlara ilişkin bilgilerin hukuka aykırı olarak herhangi bir yere

veya sisteme kaydedilmesi durumunda TCK’nun 135. maddesindeki

“Kişisel Verilerin Kaydedilmesi”, sonuçlara ilişkin verileri başkasına

veren veya yayan kişiler için TCK’nun 136. maddesindeki “Verileri

Hukuka Aykırı Olarak Verme Veya Ele Geçirme”, verilerin yasal süre-

lerin dolmasına rağmen imha edilmemesi durumunda, TCK’nun 138.

maddesindeki “Verileri Yok Etmeme”, vücuttan alınan örnek ve olay

yerinden elde edilen biyolojik bulguların üzerinde inceleme yapılması

imkansız hale gelecek şekilde bozulmasına veya kaybolmasına neden

olunması durumunda ise TCK 257. maddesindeki “Görevi Kötüye Kul-

lanma” suçları sözkonusu olmaktadır.

Moleküler genetik inceleme tedbirlerine hukuka aykırı bir şekilde

başvurulması halinde ilgililerin cezai sorumluluğu ile birlikte huku-

ki sorumluluğu da doğmaktadır. Ancak bundan dolayı hakları ihlal

edilenler CMK 141. maddesindeki tazminata ilişkin hükümlere göre

değil, genel hükümlere göre tazminat talep edebilecektir.

Zira CMK

141. maddesi tazminat talep edilebilecek koruma tedbiri uygulamala-

rını açıkça belirtmiş olup moleküler genetik incelemeler bunlar arasın-

da sayılmamıştır.

Veli Özer Özbek, Mehmet Nihat Kanbur, Pınar Bacaksız, Koray Doğan, a.g.e.,

s.303; Bahri Öztürk, Durmuş Tezcan, Mustafa Ruhan Erdem, Özge Sırma, Yase-

min F. Saygılar Kırıt, Özdem Özaydın, Esra Alan Akcan, Efser Erden, a.g.e., s.560

CMK madde 141/1 -Suç soruşturması veya kovuşturması sırasında; a) Kanun-

larda belirtilen koşullar dışında yakalanan, tutuklanan veya tutukluluğunun de-

vamına karar verilen, b) Kanunî gözaltı süresi içinde hâkim önüne çıkarılmayan,

c) Kanunî hakları hatırlatılmadan veya hatırlatılan haklarından yararlandırılma

isteği yerine getirilmeden tutuklanan, d) Kanuna uygun olarak tutuklandığı hâlde

makul sürede yargılama mercii huzuruna çıkarılmayan ve bu süre içinde hakkın-

da hüküm verilmeyen, e) Kanuna uygun olarak yakalandıktan veya tutuklandık-

tan sonra haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar ve-

rilen, f) Mahkûm olup da gözaltı ve tutuklulukta geçirdiği süreleri, hükümlülük

sürelerinden fazla olan veya işlediği suç için kanunda öngörülen cezanın sadece

para cezası olması nedeniyle zorunlu olarak bu cezayla cezalandırılan, g) Yaka-

lama veya tutuklama nedenleri ve haklarındaki suçlamalar kendilerine, yazıyla

veya bunun hemen olanaklı bulunmadığı hâllerde sözle açıklanmayan, h) Yaka-

lanmaları veya tutuklanmaları yakınlarına bildirilmeyen, i) Hakkındaki arama

kararı ölçüsüz bir şekilde gerçekleştirilen, j) Eşyasına veya diğer malvarlığı değer-

lerine, koşulları oluşmadığı halde elkonulan veya korunması için gerekli tedbirler

alınmayan ya da eşyası veya diğer malvarlığı değerleri amaç dışı kullanılan veya

zamanında geri verilmeyen, k) Yakalama veya tutuklama işlemine karşı Kanunda

öngörülen başvuru imkânlarından yararlandırılmayan, Kişiler, maddî ve manevî

her türlü zararlarını, Devletten isteyebilirler.