Sayi126

BİLİNÇLİ TAKSİR ÜZERİNE

BİR DEĞERLENDİRME

A BRIEF STUDY ON CONSCIOUS NEGLIGENCE

Haluk TOROSLU

Özet:

Kusurlu sorumluluk modern ceza hukukunun vazgeçilmez

bir ilkesidir. Söz konusu ilke uyarınca bir kimsenin işlediği hukuka aykırı

bir fiil dolayısıyla cezalandırılması için, fiil ile fail arasında psişik bir ba-

ğın varlığı da zorunludur. Bu ilişkinin tipik ortaya çıkış biçimi, fiilin bilerek

ve istenerek gerçekleştirilmesini ifade eden kast iken, ceza kanunları,

dikkatsiz ve özensiz davranmak suretiyle ve istemeden sebep oldukla-

rı neticeler sebebiyle de bireyleri cezalandırmakta ve bu şekilde taksirli

sorumluluk ortaya çıkmaktadır. Toplumdaki tehlikeli faaliyetlerin artma-

sıyla birlikte, taksirli suçlara da daha sık rastlanmaktadır. Taksirli fiillerin

yoğun biçimde işlenmesi, ceza hukukçularını failin psişik durumunu na-

zara almak suretiyle farklı taksir türleri ortaya koymaya ve bunları diğer

kusur türlerinden ayırmak için ölçütler geliştirmeye itmiştir. Bu doğrultu-

da ortaya çıkan önemli ayrımlardan biri bilinçli-basit taksir ayrımıdır. Bu

çalışmanın esas amacı bilinçli taksirin ne olduğunu ana hatlarıyla ortaya

koyarak başkaca kusur türlerinden ayırmak ve bilinçli taksir konusunda

bir karinenin varlığını kabulü sonucunu doğurabilecek uygulamalara dik-

kat çekmektir.

Anahtar Sözcükler:

Taksir, Kast, Bilinçli Taksir, Olası Kast, Taksir

Karinesi

Abstract:

Fault-based liability is a fundamental principle in modern

criminal law, which requires a psychic relation between the unlawful act

and the person committing the act, for the act to be punishable. Whe-

reas the typical type of this relation is mens rea; commitment of the act

intentionally and willingly, criminal laws also punish individuals for neg-

ligently committed acts that result in unsolicited consequences, hence

leading to liability for negligence. As dangerous activities in society are

on the rise, negligence based crimes became more common. This led

criminal lawyers to develop both different types of negligence, based

on the psychic status of the individual committing the crime, and a set

of criteria to differ these from other types of fault. The distinction bet-

ween conscious and simple negligence is one of the key concepts deve-

loped to that end. The main aim of this paper is to present the main cha-

racteristics of conscious negligence and distinguish it from other types

of fault, while focusing on some particular implementations that might

result in the acceptance of a presumption of conscious negligence

Keywords:

Negligence, Mens Rea, Conscious Negligence, Probable

İntent, Presumption of Negligence

Dr., Bilkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Anabilim

Dalı Öğretim Görevlisi