125 / 545
124
Askerî Ceza Hukukunda Yoklama Kaçağı, Bakaya, Saklı Suçu (ASCK m.63)
rumda emsallerinin (yaşıtlarının) son kafilesi olarak son tarih esas
alınacaktır.
116
Yükümlünün yaşıtlarının sevkinden sonra, yukarıda
bahsettiğimiz temadi, 24 saatin geçmesi başlamakta ve yoklama ka-
çağı suçu oluşmaktadır. Bu nedenle yaşıtlarının sevk edildiği gün ya
da yaşıtlarının sevkinden sonraki gün 24 saat geçmeden (gün unsuru
oluşmadan) askerlik şubesine gelerek sevkini yaptıran kişi hakkında
yoklama kaçağı suçu oluşmayacaktır.
117
Nitekim Askerî Yargıtay ka-
rarları da bu yöndedir.
118
(3) Birlikte Yoklamaya Tabi Oldukları Doğumluların Yurt Genelin-
de Normal Sevk Yılı İçindeki İlk Celp ve Sevk Tarihinden Sonra ve Son
Celp ve Sevk Döneminin Bitiminden Önce Ele Geçen veya Kendiliğin-
den Gelenlerin Eylemleri
Hemen ifade edilmelidir ki, birlikte yoklamaya tabi oldukları do-
ğumluların yurt genelinde normal sevk yılı içindeki ilk celp ve sevk
tarihinden sonra ve son celp ve sevk döneminin bitiminden önce ele
geçen veya kendiliğinden gelenler yoklama kaçağı suçunun failleri
değildir. Ancak yasa koyucu bu eylemin kabahat türü bir haksızlık
olduğunu kabul etmiş ve yükümlünün idari para cezası ile cezalandı-
rılmasını öngörmüştür. Nitekim bu husus 1111 sayılı Askerlik Kanunu
m.86/1’nci fıkrasında
119
açıklanmıştır:
116
Ergül, s.22; ‘Bakaya suçu yönünden yükümlülerin çağrılıp ta gelmediği celp gru-
buna ait son sevk tarihinin suç başlangıç tarihi olarak kabulü gerekir. Bu nedenle,
sanıkla birlikte aynı gün askerlik şubesine çağrılan diğer yükümlülerin sevk edil-
meleri nedeniyle, “yaşıtlarının ilk kafilesinin sevk tarihi” olarak, sanığın askerlik
şubesine çağrıldığı tarihin esas alınması gerektiğine dair görüşe itibar edilemez’
(As.Yar.DK., 30.09.2004, 2004/98-121 E-K., As.Yar. Der., S.17, Y.2005, s.209-211).
117
Ergül, s.22.
118
‘Yoklama kaçağı suçunun unsurları arasında yer alan ‘gün’ unsuru ve bir günün
24 saat oluşu dikkate alınarak, bu suçun ‘yedi günden sonra’ oluşabilmesi için bir
gün olan 24 saatin geçmesi gerektiği…’ (As.Yrg. Drl. Krl.23.9.1993, 63/63, Ergül,
s.49); ‘1111 sayılı Askerlik Kanununa göre çağrıldığı tarihte yoklamasını yaptır-
mayan yükümlüler, birlikte askerlik muamelesine tâbi oldukları doğumluların
celp ve sevkine başlanmasından sonra yoklama kaçağı statüsüne girmektedir. So-
mut olayda, Mayıs 2002 celp döneminde ve iki grup hâlinde (21-27 Mayıs ve 8-10
Temmuz olarak iki grup) sevk işlemlerini gerçekleştiren askerlik şubesi yükümlü-
sü olan tebligatlı yoklama kaçağı sanık yönünden, celp döneminin ilk grubunda
emsallerinin celp ve sevk işlemlerine başlandığına göre, ilk grup, ilk kafile olarak
kabul edilmeli ve ilk grubun son sevk tarihini takip eden 28 Mayıs 2002 günü
su-
çun başlangıç tarihi olarak belirlenmelidir’
(As.Yar.DK., 09.12.2004, 2004/164-167
E-K., As.Yar.Der., S.17, Y.2005, s.215-216).
119
1111 sayılı Kanun’un m.86/1’nci fıkra hükmü şöyledir:
‘
Yoklamada bulunduk-
ları yerdeki askerlik şubesi, elçilik veya konsolosluklara gelmeyen ve bu Kanun-