123 / 545
122
Askerî Ceza Hukukunda Yoklama Kaçağı, Bakaya, Saklı Suçu (ASCK m.63)
ise 20’nci
109
maddelerinde düzenlenmekteydi. Son yoklama, yüküm-
lülerin, asker edilmeleri veya askerlik hizmetinden muaf tutulmaları
için yapılan bir işlemdi.
110
Bu dönemde yoklama kaçağı
;
‘Son yoklama-
da bulunmayan ve bulunduklarına dair bu kanunda yazılı bir mazeret göste-
rememiş olanlar’
111
şeklinde tanımlanıyordu. 6318 sayılı Kanun’la 1111
sayılı Askerlik Kanunu’nun 17 ve 20’nci maddelerinin kaldırılmasıyla
ilk yoklama ve son yoklama ayrımına son verilerek bunların yerine
“yoklama
” tabiri kullanılmıştır.
Maddelerin kaldırılmasından sonra 1111 sayılı Kanun’un 12’nci
maddesindeki bu tanım,
‘Yoklamada bulunmayan ve bulunamadıklarına
dair bu kanunda yazılı bir mazeret gösterememiş olanlar’
şeklinde açıklan-
mıştır (1111 SK. m.12)
112
. Yine 1111 sayılı Kanun’da, “
Yoklam
a” işlem-
lerinin düzenlendiği 22/5/2012 tarih ve 6318 Kanun’la değişik 14’ncü
maddesinde
113
yoklama tanımı ve yoklama sırasında yapılacak işlem-
ederek gerekli düzeltmeyi yaptırmaya mecburdurlar. Süresi içinde müracaat et-
meyenler, ilk yoklama kaçağı addedilerek 83 üncü maddeye tabi tutulurlar’.
109
1111 sayılı Kanun’un mülga 20’nci maddesi şöyleydi: ‘Her sene Temmuzun birin-
ci gününden başlamak üzere askerlik meclislerince o sene ilk yoklama cetveline
yazılmış olanlarla geçen sene askerlik meclislerince yapılan son yoklama üzerine
ertesi seneye bırakılmış bulunanların son yoklamalarına başlanır’.
110
Çelik, s.5.
111
Ergül, s.16.
112
1111 sayılı Kanun m.12 hükmünde yapılan değişiklik şöyledir: ‘22.5.2012 tarihli
ve 6318 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu maddenin birinci fıkrasında yer alan
“Son yoklamada” ibaresi “Yoklamada” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkrada yer
alan “son”, “numara ile veya numarasız” ve “ve ahziasker” ibareleri madde met-
ninden çıkarılmıştır’ (Bkz
.http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr/,04.12.2016).
113
1111 sayılı Kanun m.14 hükmü şöyledir: ‘Yükümlülerin sağlık muayenelerinin
yapılarak askerliğe elverişli olup olmadıkları, öğrenim durumları, meslekleri ve
niteliklerinin belirlenmesi işlemine yoklama denir. Askerlik çağına gireceklerin
kimlik bilgileri İçişleri Bakanlığınca her yıl ekim ayında Millî Savunma Bakanlığı-
na bildirilir. Askerlik çağına girenler ile bunlarla işleme tabi olanların yoklaması,
her yıl 1 Ocak günü başlar ve o yıl askerlik çağına giren doğumluların silahaltı-
na alınacağı ilk celp ve sevk tarihinin bitimine kadar devam eder. Yükümlülerin
sağlık muayeneleri Türk Silahlı Kuvvetleri sağlık yeteneğine ilişkin yönetmelikte
belirtilen usul ve esaslara göre yapılır. Bu muayeneler, askerlik şubesinin bulun-
duğu yerde öncelikle varsa kayıtlı olduğu aile hekimi tarafından, yoksa en yakın
resmi sivil sağlık kuruluşunda veya asker hastanelerinde tek tabip tarafından ya-
pılır. Aile hekimince veya resmi sivil sağlık kuruluşunca hakkında karar verile-
meyenler en yakın asker hastanesine sevk edilirler. Yükümlüler hakkında ertesi
yıla bırakma, sevk geciktirmesi veya askerliğe elverişli değildir kararlı sağlık ra-
porlarını tanzim etmeye yetkili makam, asker hastanesi sağlık kuruludur. Ancak,
yatalaklar ile gözle görülür rahatsızlığı bulunanlar hakkında ertesi yıla bırakma,
sevk geciktirmesi veya askerliğe elverişli değildir kararlı sağlık raporları, askerlik
şubesi başkanı veya vekili ile mülki amirliklerce görevlendirilen resmi iki sivil
(varsa biri aile hekimi) tabipten teşkil edilecek geçici sağlık kurulunca verilebi-