Dergi 129

392 / 405

391 TBB Dergisi 2017 (129) Alparslan AYRAL
Yasa’sının ilk maddesi Türk dili kuralları çerçevesinde yorumlanmaya
çalışılmıştır. Yasa’nın dil yanlışlarına bağlı olarak uygulamalarda do-
ğuracağı hukuksuzluk konunun dışında tutulmuştur.
İNCELENEN YASA MADDESİ:
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı; afet riski altındaki alanlar ile bu
alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat
norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil et-
mek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlemektir
I. ANLAMLA İLGİLİ DİL YANLIŞLARI
A. “Bu Kanunun amacı” Söz Öbeğinin Yerleşik Kalıplaşmaya
Dönüşmesi
6306 numaralı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi
Hakkındaki Yasa’nın ilk maddesi “Bu Kanunun amacı…”diye başla-
maktadır. Amaç cümlesi bulunan diğer kanunlarda da ilk cümle, bu
söz öbeğiyle başlamaktadır.2 Yerleşik bir kalıplaşmaya dönüşme eğilimi
içinde olan bu söz öbeği yerine anlaşılabilmeyi kolaylaştırabilmek, ge-
reksiz kelime kullanmayı önlemek için, yazının sonunda önerdiğim
şekilde, Türkçe söz dizimine uygun öznesi başta diğer öğeler yüklemi
tamamlayacak şekilde cümlenin kurulması daha uygun olur.
Söz öbeği, anlatım yanlışı olarak kabul edilen gereksiz kelime
kullanımı prensibi açısından da incelenebilir. “Bu Kanun’un amacı” söz
öbeği tamlayanın başına sıfat gelen belirtili isim tamlamasıdır. Belirtili
isim tamlamalarında tamlayanın ya da tamlananın başına gelen sıfat,
başına geldiği kelimeyi niteler. “Bu” kelimesi de isim tamlamasında
tamlayan olan “kanunu” işaret etmektedir. “Bu ” kelimesi tamlamada
kullanılmasa da “kanunun amacı söz öbeği “bu” kelimesinin işaret gö-
revini içerecek anlam çerçevesine sahiptir. Çünkü İsim tamlaması “
İyelik ekli bir isim unsurunun, iyeliğin işaret ettiği bir başka isim un-
suruyla kurduğu söz öbeğidir. Bu söz öbeğinde iki isim unsuru aitlik
içinde bulunma, sınırlandırma, “belirtme ” vb. anlam ilgileri çerçevesinde
2 http//rega,