Dergi 130

İnsanlığa Karşı Suçlar ve Soykırım Suçu Kapsamındaki Cinsel Şiddet Fiilleri

I. GENEL OLARAK

İnsanoğlunun yol açabileceği felaketler akıl almaz boyutlara ula-

şabilir. Özellikle II. Dünya Savaşı göstermiştir ki kin ve nefret, kitleleri

korkunç kıyımlara itebilmektedir. Ancak, kitlesel katliamlar, sistema-

tik cinayetler, tecavüz kampları ve daha pek çoğu mazide kalmamış-

tır. Çoğunlukla devlet veya devlet destekli örgütler tarafından hayata

geçirilen bu vahşetler, medeniyet olgusunun kâğıt üzerinde kaldığını

göstermektedir. Tüm bunlara karşın uluslararası alanda umut verici

gelişmelerin de ortaya çıktığı söylenebilir. 2000’li yıllara kadar geçi-

ci mahkemeler aracılığıyla sürdürülen yargılamalar bugün kalıcı bir

mahkeme olan Uluslararası Ceza Mahkemesi vasıtasıyla yürütülmek-

tedir. Mahkeme’nin işlerliği büyük soru işaretleri yaratsa da uluslara-

rası ceza hukukuna büyük bir katkı sağladığı da ortadadır.

Kitlesel felaketler pek çok farklı suçu içerebilir. Öldürme, işken-

ce, hapsetme ve tabii ki ırza geçme karşılaşılabilecek suçların sadece

birkaçıdır. Özellikle cinsel şiddet içeren suçlar hemen her zaman orta-

ya çıkmaktadır. Öte yandan cinsel suçlar genellikle göz ardı edilmiş,

mağdurların durumu dikkate alınmamıştır. Yine de özellikle kadın

örgütlerinin çalışmaları sonuç vermiş ve büyük bir farkındalık sağla-

nabilmiştir. Bugün geldiğimiz noktada uluslararası mahkemeler pek

çok farklı cinsel suç tipini cezalandırma yoluna gitmektedir. Öyle ki

söz konusu suçların kapsamının genişletilmesi, seçimlik hareketlerin

sayısının artırılması dahi tartışılmaya başlanmıştır.

Çalışmamız uluslararası suçlar kapsamındaki cinsel şiddet fiil-

lerinin incelenmesini amaçlamaktadır. Çalışma esas itibariyle iki bö-

lümden oluşmaktadır: insanlığa karşı suçlar ve cinsel şiddet, soykırım

suçu ve cinsel şiddet. Her iki suç tipinin incelenmesi de tarihsel arka

planlarının gösterilmesiyle başlayacaktır. Ardından da bu suçlar altın-

da düzenlenmiş veya düzenlenmesi uygun olacak cinsel şiddet eylem-

leri inceleme konusu yapılacaktır. Belirtelim ki çalışmamız her iki suç

tipinin maddi ve manevi unsurlarının detaylı bir incelemesini yapmak

Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin bağımsızlığına ilişkin sert eleştiriler yapılmak-

tadır. Başta Schabas olmak üzere kimi yazarlar Mahkeme’nin adeta bir Afrika

mahkemesi gibi çalıştığını, büyük devletlerin sebep olduğu kıyımlara sessiz kal-

dığını belirtmektedirler. Konuya ilişkin eleştirilerin tamamı için bkz. William A.

Schabas

“Victor’s Justice: Selecting ‘Situations’ at the International Criminal Co-

urt”,

John Marshall Law Review

, Vol. 43, Iss. 3, 2010, s. 535 vd.