133

101

TBB Dergisi 2017 (133)

Civan BAŞAR

1. İletişime Müdahale Yoluyla:

Suç işlenmesinin önlenmesine yönelik yapılan iletişime müdaha-

le uygulamalarının, ancak 23.07.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5397

sayılı Kanunla

2559 sayılı Polis Vazife Ve Salahiyet Kanunu ve 2803

sayılı Jandarma Teşkilat, Görev Ve Yetkileri Kanunu ile 2937 sayılı

Devlet İstihbarat Hizmetleri Ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanununda

yapılan yeni düzenlemeler neticesinde açık ve belli kurallara bağlan-

dığı görülmektedir. Ancak bu düzenlemelerin yürürlüğe girdiği 2005

yılından günümüze kadar iletişime müdahaleyle ilgili karar ve uygu-

lamalardan kamuoyuna yansıyan olaylara bakıldığında, bu düzen-

lemelerden sonra da idari denetim ile bu tedbirlere karar veren yar-

gıçların sıhhatli değerlendirme yapmaları ve isabetli karar vermeleri

konularında çok önemli zafiyetler yaşandığı ve onlarca vatandaşın

özel hayatlarına haksız yere müdahale edilerek mağdur edildikleri,

üstelik bunların mahkeme/hâkim kararları marifetiyle yapıldığı bil-

gileri ortalığa saçıldı. Bu yaşananlar da anılan düzenlemelerin yeterli

olmadığını, keza etkili ve sıhhatli denetim ve kontrol mekanizmalarını

içermediğini göstermektedir.

Suçun önlenmesine yönelik iletişimemüdahalede en hafifiyleman-

zara böyle iken, delil elde edilmesine yönelik olarak iletişime müdaha-

le konusunu düzenleyen ve 01.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5271

sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda

(CMK) yapılan düzenlemelerle

de mümkün olduğunca açık kurallar getirilmeye çalışılmıştır. Ancak

2005 yılından beri kamuoyuna yansıyan ve bizzat yapılan soruşturma

ve yargılama süreçlerinde gözlemlendiği üzere, bu tür iletişime mü-

dahaleler istisnai uygulama olarak ve yasada başka surette delil elde

etme imkânının bulunmaması hallerinde başvurulabilecek bir delil

elde etme yöntemi olarak düzenlenmiş olmasına rağmen uygulama-

ya bakıldığında, adeta yasanın öngördüğü istisnai koşul düzenleme-

si yokmuş gibi basit olaylar bile iletişime müdahale kapsamına giren

suçlar olarak vasıflandırılarak, soruşturmaların önemli bir bölümü ile-

tişime müdahale yöntemi üzerinden yürütülmüştür.

23.07.2005 tarih ve 25884 sayılı Resmi Gazete.

17.12.2004 tarih ve 25673 sayılı Resmi Gazete.