134

599

TBB Dergisi 2018 (134)

Süleyman Sırrı TERZİOĞLU

ların bir uluslararası olmayan silahlı çatışma hukuksal eşiğine ulaş-

tığını belirlemiştir.

Ayrıca Raporda, Suriye’de hükümet güçlerinin,

hükümet yanlısı grupların, hükümet karşıtı grupların uluslararası in-

san hakları ve insancıl hukuk kurallarını ihlal ettikleri, insancıl hukuk

kurallarının hem Suriye hükümetini, hem de hükümet karşıtı grupları

bağladığı ifade edilmiştir. BM Güvenlik Konseyi de, Suriye ilgili çeşitli

kararlarında, tarafların insancıl hukuk kurallarına uyulması gerektiği-

ne atıf yaparak silahlı çatışmanın varlığını kabul etmiş gözükmekte-

dir.

17 Aralık 2014 tarihli 2191 sayılı Kararında

ise “iç çatışma (do-

mestic conflict)” ifadesini kullanmıştır.

Suriye’deki durumun uluslararası nitelikte olmayan iç silahlı ça-

tışma olmasının en temel hukuksal sonucu, bu çatışmalarda insancıl

hukuk kurallarının uygulanmasının gerekmesi

ve tarafların silahlı

çatışma hukuku kurallarına uymayan eylemlerinden dolayı savaş

suçları dolayısıyla cezalandırılabilme olasılıklarıdır. Zira Suriye’deki

silahlı çatışmalar, çok ağır sonuçlar doğurmuştur. Birçok insan ha-

yatını kaybetmiş, birçok Suriye vatandaşı ülke içinde ve dışında yer

değiştirmek zorunda kalmış, kimyasal silahlar kullanılmış, çok ağır

insan hakları ihlalleri gerçekleşmiştir. BMGüvenlik Konseyi, özellikle

Rusya’nın vetosu nedeniyle Suriye’ye müdahale yönünde bir karar

alamamıştır.

Bununla birlikte son gelişmelerden sonra, Uluslararası Kızılhaç

Komitesi, Suriye’deki durumu “uluslararası silahlı çatışma” olarak

nitelendirme eğilimindedir. 2017 yılının Nisan ayında Uluslararası

Kızılhaç Komitesi Sözcüsü Iolanda Jaquemet, yaptığı açıklamada, Su-

riye yönetiminin sivillere yönelik kimyasal silah kullandığı iddiaları

üzerine, Suriye’nin ABD füzeleri ile vurulmasından sonra, Suriye’de-

ki durumun “uluslararası silahlı çatışmaya ulaştığını” ifade etmiştir.

UN Human Rights Council, Report of the Independent International Commission

of Inquiry on the Syrian Arab Republic, 16 August 2012, A/HRC/21/50, Annex

II, para. 3

Bkz. S/RES/2139 (2014), S/RES/2165 (2014). Ayrıca 2 Ekim 2013 tarihli BM Gü-

venlik Konseyi Başkanlık Bildirisi için bkz. S/PRST/2013/15

S/RES/2191 (2014)

Cenevre Sözleşmelerinin ortak 3. maddesi, 1977 tarihli II nolu Ek Protokol, ulusla-

rarası teamül kuralları.

(E.T.

31.07.2017)