272 / 497
271
TBB Dergisi 2017 (özel sayı)
Kadir ARICI
ması ve kesilmesi ile gider artışlarına yol açan; dolayısıyla gelir-gider
dengelerini bozan bir risktir. Sosyal güvenlik ihtiyacı da bu noktada
ortaya çıkmakta ve sosyal güvenlik sistemi bu risklere karşı sosyal gü-
venlik teknikleri ile gelir garantisi sağlayan tedbirleri almaktadır.
Biz bu çalışmada annelerin sosyal güvenliği bakımından Türk
sosyal güvenlik sisteminin durumunu ortaya koymaya ve karşılaşılan
meseleler ve bunların çözüm yolları ile ilgili görüşlerimizi açıklamaya
çalışacağız.
I. SOSYAL GÜVENLİKTE ANNELİK RİSKİ VE SOSYAL
GÜVENLİK SAĞLANMASI
Anne olmak bir kadın için belki de hayatındaki en önemli olaydır.
Ancak anne olmak hamilelik ve doğum sırasında karşılaşılabilecek
birtakım riskler taşır. Anne olmak, zaman içinde bir dizi riskle dolu
bir yolculuktur. Gebelik dönemi riskleri, doğum riskleri, sahip oldu-
ğu çocuğun ömrünün sonuna kadar sorumluluğunu taşımak, belki
engelli bir çocukla hayatın bütün yüklerini omuzlamak; belki yetim
çocukların annesi olarak onun yükünü taşımak; belki ihtiyarlığında
çocukları tarafından tek başına bırakılmak annelik sürecinde karşıla-
şılabilecek risklerdir.
Anne olmak bir çocuğun sorumluluğunu bedelsiz ve ömür boyu
üstlenmektir. Dolayısı ile anne olma kararı, annenin hayatını riske at-
mak ve de bir çocuğun sorumluluğunu belki ömür boyu üstlenmek
riskini almaktır. Annenin sosyal güvenliği işte üstlenilen bu büyük
riski karşılamak için bir ihtiyaçtır.
1. Sosyal Güvenlikte Annelik Riski
Annelik niteliği itibarı ile kadın için fizyolojik bir risktir.
2
Gebelik
ve doğum bir yönü ile kadının yaratılıştan getirdiği bir yetenek diğer
yönü ile anne için ölüme dahi yol açabilecek riskli bir yolculuktur.
18. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul 2016, s. 433.
2
Sosyal güvenlik riskleri için bkz. Kadir Arıcı, Türk Sosyal Güvenlik Hukuku¸ Gazi
Kitabevi, Ankara 2015, s. 6 vd.; Tuncay/Ekmekçi, s. 8 vd; Müjdat Şakar, Sosyal Si-
gortalar Uygulaması¸Yenilenmiş 10. Baskı, İstanbul 2011, s. 4; M. Refik Korkusuz/
Suat Uğur, Sosyal Güvenlik Hukuku, Son Mevzuata Göre Geliştirilerek Güncel-
lenmiş 4. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa 2015, s. 7 vd.