273 / 497
272
Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda Annelerin Korunması
Gebelik sürecinde annenin hamilelik sürecinin tıbbi olarak takibi
ve doğumun yetkili ve ehliyetli ellerde ve mümkünse sağlık merkez-
lerinde (doğum evi gibi) gerçekleştirilmesi, annenin ve çocuğun sağ-
lığı bakımından önem taşır. Bu ise anne sağlığı, çocuk sağlığı yanında
toplum sağlığı ve nüfusun sağlıklı bir şekilde çoğalması bakımından
önem arz eder. Annelik sürecinin sağlıklı olabilmesi için bu sebeplerle
ortaya çıkan gider artışlarının karşılanması gerekir. Bu yönü ile anne-
lik ve doğum aynı zamanda sosyoekonomik bir risktir.
Hamilelik ve doğum annenin çalışmasını azaltabilir, hatta onu ça-
lışamaz hale getirebilir. Yine gebelik ve annelik, gebelik muayeneleri,
sağlıklı bir merkezde doğumun yapılması gibi nedenlerle gider artış-
larına da yol açan risklerdir.
Anne olmak bir çocuk sahibi olmak anlamına gelir. Çocuk ise sos-
yal güvenlik bakımından anneye; çocuğun beslenmesi, bakımı, hatta
eğitimi bakımından, evli değil ise şahsen, evli ise aileye beraberinde
gider artışlarına yol açan bir risktir.
Bu bakımdan gebelik, doğum ve çocuk sahibi olmak bakımından
sosyal güvenlik ihtiyacının; gelir azalması ya da kesilmesi ve gider
artışlarına karşı gelir garantisi sağlanması ihtiyacı olduğu söylenebilir.
2. Annelerin Sosyal Güvenliğinin Sağlanmasında Kullanılan
Teknikler
Geleneksel sosyal güvenlik sisteminde annelerin sosyal güvenliği
kendisine, ailesine ve içinde yaşadığı cemiyetin izan ve insafına kal-
mıştı. O dönemde anneler; kocası, varsa evlatları ve eğer yaşamakta ise
ana babalarının destek ve yardımları ile sosyal güvenliğe kavuşurdu.
Sosyal güvenliğin bir insan hakkı olarak kabul edilmesi ile bir-
likte bütün vatandaşlar hatta bütün insanlar sosyal güvenlik bir hak,
devlet için ise hayata geçirilmesi gereken bir yükümlülük olarak kabul
edilmiştir. Bu süreç içinde çağdaş sosyal güvenlik teknikleri ve çağdaş
sosyal güvenlik sistemleri doğmuştur.
Annelerin sosyal güvenliğinin sağlanmasında modern sosyal gü-
venlik teknikleri olarak sosyal sigorta, sosyal yardım ve sosyal hizmet
teknikleri kullanılmaktadır.