279 / 497
278
Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda Annelerin Korunması
a. Analık Borçlanması
SSGSSK sigortalılara kanundan doğan doğum ya da analık izni
sürelerini borçlanma hakkı tanımıştır (m. 41/a).
12
Analık sebebiyle doğum izni dışında çocuklarına bakacak kimse-
lerinin olmaması v.s. sebeple çalışmayı bırakarak çocuğuna bakan ve
sigortalı olarak çalışmayan m. 4/a, b, c kapsamındaki sigortalı anne-
lere bu sürelerini borçlanma hakkı tanınmıştır. Buna göre borçlanma
hakkı üç defaya mahsus olmak yani üç çocukla sınırlı olmak; her bi-
rinde doğumdan sonraki iki yıllık bir süreyi aşmamak ve borçlanılan
sürelerde uzun vadeli sigorta bakımından aktif sigortalı olmamak ve
çocuğunun bu sürede yaşaması kaydı ile talepte bulunulan sürelerini
borçlanma hakkı tanınmıştır (m.41/a). Bu düzenleme annelere 6 yıla
kadar analık sebebiyle çalışmadığı sürelerini borçlanabilme hakkı ta-
nınmış olmaktadır ki bu düzenleme annelerin uzun vadeli sigorta kol-
ları bakımından çocuk sahibi olmak sebebiyle sigortalılık haklarında
kayba uğramasını önleyen ve kayıpları telafi imkanı vermektedir.
b. Erken Emeklilik
Annelere sosyal güvenlik sağlanması bakımından getirilen bir
destek de engelli çocuğu bulunan annelere tanınmış olan erken emek-
li olma desteğidir.
13
Buna göre emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanma
şartlarını sağlamış bulunan kadın sigortalılardan (analardan) engelli
çocuğu bulunanlara 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten
(17.4. 2008) sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim
ödeme gün sayılarına eklenir. Eklenen süreler kadar bir süre ayrıca
emeklilik yaş haddinden indirilir. 5754 sayılı Kanun m. 16 ile 5510 sa-
yılı Kanun m. 28’e eklenen düzenlemede bu husus, “Emeklilik veya
yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan baş-
ka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bu-
lunanların, bu Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim
ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına
eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir”
şeklinde hükme bağlanmıştır.
12
Analık borçlanması için bkz. Tuncay/Ekmekçi, s. 700 vd.
13
Tuncay/Ekmekçi, s. 511-512.