TBB Dergisi 99. Sayı

366

Haziran 2009’da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ilk

kez bir devleti (Türkiye’nin) aile içi şiddet konusunda gerekli ted-

birleri almamak ve kadın mağduru koruyamamaktan dolayı tazmi-

nat ödemesine karar verdi. AİHM’in oybirliği ile verdiği karar, 47

ülke için emsal oluşturacaktır.

Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları

Sözleşmesi’nin yaşama hakkını güvenceye alan (2. madde), işkence

ve insanlık dışı ve fena muamele yasağını düzenleyen (3. madde) ve

her türlü ayrımcılığı yasaklayan (14. Madde) üç ayrı maddesinin ihlal

edildiğine hükmetti.

İstanbul Sözleşmesi

Avrupa Konseyi’nce kadına yönelik şiddetle mücadele konusun-

da kararlı yeni bir adım atılmıştır.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından 11 Mayıs 2011 ta-

rihinde İstanbul’da imzaya açılan

“Kadına Yönelik Şiddetin ve Aile İçi

Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Sözleşme”

uluslarara-

sı hukukta kadına karşı şiddet ve aile içi şiddet konusunda yaptırım

gücü olan ilk sözleşme niteliği taşıyor. Sözleşme, İstanbul’da imzaya

açılmış olması nedeniyle İstanbul Sözleşmesi olarak anılmaktadır. İlk

defa bağlayıcı ve kadına yönelik şiddetin insan hakları ihlali olduğu-

nun vurgulandığı bu sözleşmede, ayrıca bağımsız bir denetim meka-

nizması kurulmasına ilişkin düzenlenme yapılmıştır. Sözleşme’de,

şiddetin kadın erkek eşitsizliğinin bir sonucu olduğu vurgulanmıştır.

Sözleşme hem CEDAW’ın güçlenmesine hem de CEDAW’da düzen-

lenen ayrımcılığın kaldırılmasına eşitliğin sağlanmasına destek oluş-

turacak niteliktedir. Türkiye, imzaya açılma töreninde 13 ülkenin im-

zaladığı Sözleşme’ye imza koyan ve onaylayan ilk ülke olmuştur

Sözleşme’nin 75. md. 2. fıkrası hükmü uyarınca, Sözleşme en az sekizi

Avrupa Konseyi üyesi olan on devlet tarafından onaylanmasından

sonraki üç aylık süre sonunu takiben ayın ilk günü yürürlüğe girecek-

tir. 29 Aralık 2011 tarihi itibariyle Sözleşme’yi 18 ülke imzalamış ama

henüz Türkiye dışında onaylayan olmamıştır.

Bkz. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Türkiye’de Aile İçi Şiddetle İlgili

(Opuz) Kararı

Resmî Gazete: 29 Kasım 2011, Sayı: 28127