430 / 521
429
1
*
Avukat, İstanbul Barosu Yönetim Kurulu Üyesi
ŞİDDET VE ADALETE ERİŞİM
Aydeniz ALİSBAH TUSKAN*
Dayatmayı sağlamak amacıyla, saldırganlıkla ilgili bir olgu olan
şiddet fiziksel, düşünsel, kültürel, duygusal, ekonomik ve cinsel ola-
bilir. Toplumda genellikle kadınlara, çocuklara ve yaşlılara yöneltilir.
Şiddete uğrayan için bu durum haksız ve zarar vericidir. Ancak
bazen uygulayan için kendi açısından meşru görülebilir. Erkeğin bazı
davranışları mesela baskıcı olanları aile içinde ve dışında cinsiyetçi
davranış toplum tarafından meşrulaştırılmıştır.
Şiddet zaman, kültür ve topluma göre değişkenlik arz etmektedir.
Kadına yönelik şiddetin yaygın olması eşitsiz anlayış ve ayrımcı-
lık ruhu taşımakta ve kadına ikincil varlık olarak bakma, aşağılama,
güç gösterme, zarar verme ve denetleme amacıyla yapıldığını ortaya
çıkarmaktadır. Bu durum ideolojiktir. Ataerkil ve cinsiyetçi anlayış bu
ideolojiyi yaygınlaştırmıştır. Asıl belirleyici olan şiddette etkisi olan
olguda kültür ve toplumsal yapıdır. Bu etken tarihsel süreçte değiş-
kenlik arz edebilir.
Kadının kimliği ve namusu başkasına bağlıdır. Örneğin evlenme-
den önce babasına sonra kocasına ait bir mal olarak değerlendirilmek-
te ve bu şekilde aşağılanmaktadır. Kadın giyinirken, bir yere giderken,
çalışma yaşamına katılırken genelde erkekler karar verir.
Şiddet bireyseldir. Psikolojik yapı yanında sosyal faktörler temel
alma özelliği arz eder. Stres, saldırganlık, aile içindeki huzursuzluk,
alkol bu olguyu doğuran sebeplerdendir. Geleneksel rolde burada
önemlidir. Ebeveynler ise çocuklarla ilişki kurma yöntemi olarak şid-
deti benimseyebilirler. Özgüven eksikliği bağımlı kişilik, depresyon,
sorumluluktan kaçma gibi sebeplerle çocuklara şiddet uygulanmakta-
dır. Bu konuda uluslararası boyutta 1946 yılında BM’de Kadının Sta-