13 / 561
Türkiye’de Bulunan Suriyelilere Uygulanan Geçici Koruma Statüsü...
12
Ülkemizde, Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana çeşitli tarihler-
de ve çeşitli bölgelerden kitlesel sığınma olayları yaşanmıştır. Bunlar
arasında en belirginleri, 1950-1951 ile 1989 yıllarında Bulgaristan’dan
12
,
1988 ve 1991 yıllarında Irak’tan, 1992 yılından sonra ise Eski
Yugoslavya’dan ve Kosova krizi sırasında yaşanmış olan Türkiye’ye
yönelik akınlardır.
13
1990’lı yılların başında, Körfez Savaşı sırasında
Kuzey Irak’tan Türkiye’ye yönelik kitlesel akın sonucunda geçici koru-
ma olgusu Türkiye gündemine girmiştir.
14
Günümüzde, 2011 yılından
bu yana Suriye’den ülkemize doğru toplu bir nüfus hareketi artarak
devam etmektedir.
15
Türkiye’de uluslararası koruma talep eden Suri-
yeliler için açık sınır kapısı politikası
16
, zorla geri göndermeme, kalma
süresinin sınırlanmaması, kamplarda insanî yardım sağlanması ilke-
leri kapsamında geçici bir koruma sistemi oluşturulmuştur.
Kirişçi, Türkiye›ye yönelik Suriyeli akınını üç açıdan geçmişteki
deneyimlerden ayırmaktadır. Birincisi, Birleşmiş Milletler Mülteciler
Yüksel Komiserliği (BMMYK) verilerine göre, 25 Ağustos 2015 itibariy-
le Türkiye’de bulunan Suriyeli sayısı 1,938,999 olarak tespit edilmiştir.
17
Sayısı 2 milyona yaklaşan Suriyeli akını, akının büyüklüğü bakımın-
dan Türkiye tarihindeki diğer hiçbir kitlesel akına benzememektedir.
18
İkincisi Türkiye›nin 2011 yılına denk gelen akınların başlangıç döne-
minde açık kapı politikası uygulamış olması
19
geçmişteki uygulama-
ların hiçbirinde görülmemiştir.
20
Son olarak Suriyeli akını, 6458 sayılı
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’
21
nun henüz yürürlüğe
12
Ekşi, Yabancılar ve Uluslararası Koruma, s.1.
13
Ekşi, Yabancılar ve Uluslararası Koruma, s.2.
14
Bülent Çiçekli, Yabancılar ve Mülteci Hukuku, B.5, Ankara 2014, s. 314.
15
İbrahim Kaya/Esra Yılmaz Eren, Türkiye’deki Suriyelilerin Hukukî Durumu,
Arada Kalanların Hakları ve Yükümlülükleri, İstanbul 2015, s. 9.
16
Kemal Kirişçi, Misafirliğin Ötesine Geçerken Türkiye’nin “Suriyeli Mülteciler Sı-
navı, Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu & Brookings Enstitüsü, Ankara
2014, s. 7, (Suriyeli Mülteciler).
17
UNHCR Turkey External Update, 31.8.2015.
http://www.unhcr.org.tr/uploads/root/august_external_update_2015.pdf (24.10.2015).
18
Kirişçi, Suriyeli Mülteciler, s. 14.
19
Kaya/ Yılmaz Eren, s. 28.
20
Kirişçi, Suriyeli Mülteciler, s. 14.
21
Kabul Tarihi:4.4.2013. RG,11.4.2013, 28615. Bundan sonra YUKK olarak anılacak-
tır.