125

404 / 417

TBB Dergisi 2016 (125) Kutluhan BOZKURT 403
AİHM’nin M.S.S. / Belçika ve Yunanistan Davası Kararı68 da ol-
dukça önemlidir. Mahkeme Yunanistan’ı Sözleşmenin 3. ve 13. madde-
lerine (İnsanlık Dışı ve Aşağılayıcı Muamele Yasağı ve Etkili Başvuru
Hakkı) aykırılıktan, Belçika’yı mülteciyi Yunanistan’a gönderdiği için
3. ve 13. maddeye aykırılıktan tazminata hükmetmiştir. Bu kararın ge-
rekçesini ise non-refoulement (iade edilmeme) ilkesinin ihlali şeklin-
de yorumlamak mümkündür. M.S.S. / Belçika ve Yunanistan davası,
AB hukuku açısından önem arz eden, sığınmacıların Dublin II Düzen-
lemesi69 gereğince Yunanistan’a gönderilmesi ile AİHS hükümlerinin
birbirine uygunluğu bakımından, AİHM için yol gösterici bir davadır.
Mahkemenin bu kararı ile Dublin II Düzenlemesinin dayandığı temel
varsayımın bir kurgu olduğunu onaylar niteliktedir: Sığınmacılara
yönelik muamele, iltica belirleme prosedürlerine erişim dâhil olmak
üzere, tüm Avrupa Birliği içerisinde değişiklik göstermektedir. Açıktır
ki Dublin II Tüzüğü kapsamında, AB üyesi pek çok devlet ve başka
ülkeler – Dublin II sistemine göre kendi takdirleriyle bunu yapabilecek
olmalarına rağmen– uluslararası korumanın gerektirdiği sorumluluk-
ları yüklenmektense, sığınmacıların Yunanistan’a iadesinde ısrarcı
olarak durumu daha da vahimleştirmektedirler.70 Yukarıdaki kısaca
açıklanan AİHM’nin kararları çerçevesinde, Ankara ile Brüksel arasın-
daki Geri Kabul Anlaşmasının AİHS ilkelerine ve AİHM kararlarına
da aykırı olacağı hukuksal olarak nettir. Bu noktada, Geri Kabul An-
laşmasının hukuksal olarak yeni bir sıkıntılı alan yaratacağı da öngö-
rülmelidir.
Son nokta olarak, Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın (ABAD) gö-
rüşüne de bakmak yararlı olacaktır. Dikkate alınması gereken bir
dava bulunmaktadır. Elgafaji davasında 71 ABAD, AİHS’nin 3. mad-
desine gönderme yaparak 2004/83 sayılı Direktifin (Konsey Yönergesi
2004/83/EC (AT) Üçüncü ülke uyruklularının ya da vatansız kişile-
rin mülteci olarak ya da başka şekilde uluslararası korumaya muhtaç
kişiler olarak nitelendirilmeleri ve statüleri ve sağlanacak korumanın
68 Başvuru no: 30696/09/09. 21 Ocak 2011 tarihli karar.
69 Bkz. Dublin II Councıl Regulatıon (EC) No 343/2003 of 18 February 2003. http://
:L:2003:050:0001:0010:EN:P
DF
70
-birligi%E2%80%99ndeki-siginmacilarin-haklarini-koruyor
71 Bkz. ABAD Kararı C.465/07 Rec. 2009.