133 / 477
Kuzey Kıbrıs (KKTC) Merkezi Cezaevi Üzerinde Yapılan Alan Çalışmasından ...
132
cezalandırıcı adalet anlayışı vardır. İkinci olasılık mağdurun zararının
karşılanmasına dayanan tazmin edici adalet anlayışı ve son olasılık da,
gerçekleştirilen haksızlığın karşılığı olarak onarıcı bir tepki verilmesi
anlamına gelen, onarıcı adalet anlayışıdır.
104
Cezanın faili ıslah etmede ve yeniden suç işlemesini engellemede
beklenen yararı sağlayamamış olması, özellikle 1970’li yıllardan iti-
baren onarıcı adalet anlayışının taraftar bulmasında etkili olmuştur.
Üstelik geleneksel cezalandırıcı sistem mağduru ihmal etmiş ve bozu-
lan toplumsal düzenin yeniden sağlanmasına katkı sunamamıştır.
105
Bu bağlamda bir çözüm yolu olarak düşünülen onarıcı adalet anlayışı,
bozulan toplumsal ilişkileri onarmayı hedefler. Cezalandırıcı adalet
anlayışında, bireyler arasında ilişki kurulması engellenerek birinin di-
ğerinden korunması amaçlanırken, anarıcı adalet anlayışında bunun
tam aksine taraflar arasında ilişki kurulmaya çalışılır. Ayırma ve ya-
bancılaştırma yerine, birleştirme amaçlanır.
106
Suçun işlenmesi ile do-
ğan uyuşmazlık, mağdura verilen zararın giderilmesi ile çözülmeye
çalışılır. Suç oluşturan davranış hukuk kurallarını ihlal etmekle kal-
maz aynı zamanda topluma ve mağdura zarar verir.
107
Bu nedenledir
ki, suç faili, suçtan doğan zararın giderilmesi sürecine doğrudan katılır
ve meydana getirdiği haksızlık ile yüzleşir. İşte bu süreç, failin doğru-
dan sorumluluk üstlendiği, meydana getirdiği zarar ile yüzleştiği ve
onun etkilerini ortadan kaldırmak için çaba gösterdiği bir süreç olarak
cereyan eder.
Çalışmamızın bu bölümünde sorulan sorular ile suç faillerinin
mağdura ve meydana gelen zarara yaklaşımı anlaşılmak istenmiştir.
Bu bölümde yer alan sorulara yanıt veren tutuklu ve hükümlü sayı-
sında belirgin bir azalma olduğu gözlemlenmektedir. Anketin diğer
bölümlerinde yer alan sorulara tutuklu ve hükümlülerin çoğu zaman
tamamı veya tamamına yakını yanıt vermişken, bu bölümde sorulan
sorulara yanıt vermeyenlerin oranı %10 ile %30 arasında değişmiştir.
104
Ekrem Çetintürk,
“Onarıcı Adalet Anlayışı ve Uzlaştırma Kurumunun Türk Adalet
Sisteminde Algılanışı (Geleneksel Ceza Adalet Anlayışına Eleştirel Bir Bakış)”
, Ceza Hu-
kuku Dergisi, Y:4, S:9, Nisan 2009, 193-194.
105
Fatma Karakaş Doğan,
“Suçtan Doğan Mağduriyetin Devlet Tarafından Giderilmesi ve
Suç Mağdurlarına Yardım Hakkında Kanun Tasarısı”
, TBB Dergisi, Y:24, S:95, Tem-
muz-Ağustos 2011, 206 vd.
106
Çetintürk, 215.
107
Karakaş Doğan, 64.