130 / 477
TBB Dergisi 2012 (100)
Fatma KARAKAŞ DOĞAN
129
seçeneklerin kısıtlı olması, cezaevlerinin geniş kapasitelere hitap et-
mesini
98
zorunlu kılmaktadır.
Yapılan araştırmalara göre, cezaevi yaşantısı beş temel ihtiyaçtan
yoksun kalmaya yol açmaktadır. Bunlar, özgürlükten, eşya ve hizmet-
lerden, karşı cins ile cinsel ilişkiden
99
, kişisel özerklikten ve kişisel gü-
venlikten yoksun olmak biçiminde sıralanmaktır. Maruz kalınan bu
yoksunluklar, tutuklu ve hükümlülerde bazı tepkilere yol açarak tah-
liye sonrası yaşamı güçleştirmektedir.
100
Cezaevinde kendilerini en çok nelerin etkilediğinin sorulması
üzerine KKTC Cezaevi’nde bulunan tutuklu ve hükümlülerin %46’sı,
tanımadıkları insanlarla birarada olmak, dışarıya çıkamamak ve ce-
zaevi koşulları seçeneklerin tümünün etkili olduğunu belirtmiştir.
Cezaevi yerine toplum içinde denetim altında tutulmanın suç işleme
isteğini azaltıp azaltmayacağını içeren soruya, tutuklu ve hükümlü-
lerin %74.7’si
“evet”,
%16.7’si
“olabilir”
yanıtını vermiştir. Tutuklu ve
hükümlülerin %96’3’ü cezaevinden çıkmak istediğini, %56.7’si tahliye
sonrası sadece ailesi ile yaşamak istediğini belirtmiştir.
Hapis cezasının cezaevinde infazının yol açtığı, toplumsal yaşa-
ma yabancılaşma sorunu konusunda KKTC Cezaevi’nde bulunan
tutuklu ve hükümlülerin verdiği yanıtlar, başka ülkelerde yapılan
araştırma sonuçlarını destekler niteliktedir. Hapis cezasının yaygın
bir ceza türü haline gelmesinin, cezanın amacını en iyi biçimde ger-
çekleştiren ceza türü olduğuna yorumlanması mümkün değildir.
Gerçekten cezaevinde infazın yol açtığı sorunlar katlanarak büyü-
mektedir. Hükümlülük statüsü ile birleşen cezaevi yaşantısı, tahli-
ye sonrası pekçok soruna yol açmaktadır. Tahliye sonrası toplumsal
ilişkilere kabul edilip saygı görmenin en önemli belirtisi istakrarlı bir
98
“...Ceza infaz kurumları...belirli kategorideki sanık ve hükümlüler için toplama merkezi
olmaktadır...”
, Van Kalmthout, 33.
99
“...Danimarka, İsveç, Hollanda ve İspanya gibi bazı Batı Avrupa ülkelerinde izin verilen
cinsel ilişki ziyaretleri...Bu ziyaretlerde uzunluğu üç saate kadar varabilecek bir süre bo-
yunca mahkumun tek kimse tarafından ziyaret edilmesine izin verilir. Bu kimse genelde
mahkumun nikahlı ya da nikahsız uzun süreli nikahsız eşi olur. Çift bu ziyareti, içinde
yatak, duş ve tuvalet bulunan küçük bir ünitede geçirir. Bu ziyaretlerin daha gayriresmi
bir şekli de erkek mahkumları haftasonlarında ailelerinin ziyaret edebildiği Güney Ame-
rika ülkelerinde uygulanır. Bazı cezaevlerinde kadın mahkumlar da ziyaret edilebilir...”
,
Coyle, 98.
100
Kızmaz,
“Cezaevinin ve Hapsetmenin Suçu Engellemedeki Etkisi”
, 239.