260 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Cenk AKİL
259
7. SİYASİ TEMSİLCİLİK ARACILIĞIYLA YABANCI
ÜLKEDEKİ TÜRK VATANDAŞLARINA YAPILAN
TEBLİGATA İLİŞKİN MADDEYE YAPILAN EK
Tebligat Kanunu’nun 25/a maddesinin son fıkrasına 6099 sayılı
Kanun’un 7. maddesiyle yapılan ek uyarınca, 25/a maddesine göre
yargısal merciiler tarafından çıkarılacak tebligatta, tebliğ evrakı doğ-
rudan o yerdeki Türkiye Büyükelçiliği veya Konsolosluğu’na gön-
derilebilir. Bu düzenleme ile Türk vatandaşları bakımından, Adalet
Bakanlığı’nın aracı olmadan, doğrudan ilgili temsilciliğe tebligatın
gönderilmesi usulü kabul edilmiştir
34
. Bu sayede hem zaman hem de
para kaybı önleneceği gibi Türk yargı organının yine ‘Türk vatandaşı
olan taraf için’
35
doğrudan Türk temsilciliğini kullanarak tebligat yap-
ması hiçbir sakınca da doğurmayacaktır. Yeni düzenlemede
“gönderi-
lebilir”
denerek, istisnai durumlarda yargı organının ilgili temsilciliğe
doğrudan değil, Adalet Bakanlığı aracılığıyla da tebligatta bulunabil-
mesi yolunun tamamıyla kapatılmadığı dile getirilmiştir.
36
Türkiye, 15.11.1965 tarihinde imzalanan
“Hukuki ve Ticari Konu-
larda Adli ve Gayri Adli Belgelerin Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair
Sözleşme”
ye 9.7.1971 tarih ve 1483 sayılı Kanunla
37
katılmayı uygun
bulmuş ve sözleşme 28.4.1972 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
Sözleşmenin 10. maddesinin (a) bendinde talep edilen devletin itiraz
etmemesi durumunda bu sözleşmenin, adli belgelerin yabancı mem-
leketlerdeki kişilere doğrudan posta vasıtasıyla gönderilmesine engel
olmayacağı açıkça hükme bağlanmıştır.
34 Belirtmek gerekir ki, Türk vatandaşlarına, yurt dışındaki Türk konsoloslukları
veya konsolosluk bulunmayan yerlerde büyükelçilik konsolosluk şubesi vasıta-
sıyla yapılan tebligatlarda, yurtdışı tebligat gideri hariç olmak üzere hiçbir masraf
yatırılmasına gerek yoktur (Ahmet Cemal Ruhi,
“Yurt Dışı Tebligat ve İstinabe İs-
temlerinde Masraf Gerektiren Durumlar”
,
AÜEHFD
, 2005/3-4, s. 417-433), s. 417-418.
35 Burada yapılacak doğrudan tebligat sadece Türk vatandaşları içindir. Yabancı-
lara yapılacak tebligat açısından 15.11.1965 tarihli Hukuki ve Ticari Konularda
Adli ve Gayri Adli Belgelerin Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair La Haye
Sözleşmesi’nin 10. maddesi özellikle göz önünde bulundurulmalıdır. Zira bu
maddede bu konuda
“çekince ileri sürmeyen”
taraf devletlerde bulunan kişilere
doğrudan tebligat yapılabilmesi olanağı açık tutulmuştur. Bkz. Ruhi-Yurtdışına
Yapılan Tebligat, s. 535.
36
http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem23/yil01/ss474.pdf.37 RG. 17.06.1972, sa. 14218.