TBB Dergisi 104. Sayı

TBB Dergisi 2013 (104)

Taner GEÇMEZ

295

olarak görüşülmesi, milletvekillerinin yasama sürecine yapacakları

katkıyı sınırlandırmaktadır. İBA’ da bu konuda temel kanun uygula-

masına ancak İçtüzükte belirlenen sıkı şartlara bağlı kalınmak üzere

ancak istisnai hâllerde ve mümkünse uzlaşmanın varlığı hâlinde baş-

vurulması gerektiğini, aksi takdirde bu şartları taşımayan veya otuz

maddeyi geçen her tasarı ve teklifin temel kanun olarak görüşülmesi-

nin demokrasi açığı anlamına gelebileceğini vurgulamaktadır

SONUÇ

Türkiye Büyük Millet Meclisinin yasama faaliyetlerini daha hızlı

ve etkin bir biçimde yürütebilmesi amacıyla parlamento hukukuna ka-

zandırılan temel kanun müessesesinin son zamanlardaki uygulanma

sıklığı da göz önünde bulundurulduğunda ciddi bir zaman tasarrufu

sağladığı aşikârdır.

Ancak hem yasama faaliyetlerinin yürütülmesinde zaman ta-

sarrufu hem de çıkarılan kanunların niteliksel sorunları bünyesinde

barındırmaması büyük önem taşımaktadır. Dolayısıyla tasarı ve tek-

lifler görüşülürken, bu iki husus arasındaki dengenin iyi kurulması

gerekir.

Bu bağlamda çalışmamız neticesinde vardığımız tespitlerimiz bir-

kaç noktada toplanmaktadır.

Yasama yetkisinin genelliği ilkesi dolayısıyla temel kanun kavra-

mına ilişkin sınırlayıcı bir tanım yapmanın zorluğu aşikârdır. Diğer

taraftan bu kavramı sınırları belirli bir tanıma kavuşturma çabaları,

Türkiye Büyük Millet Meclisinde gelecekte oluşabilecek uzlaşmaların

önünü kesebilir. Dolayısıyla hangi konularla ilgili tasarı ve tekliflerin

temel kanun olarak görüşülemeyeceğinin sayma/tüketme yöntemiyle

belirtilmesi yerinde olacaktır.

Her tasarı ve teklifin öngördüğü düzenlemenin niteliği önceki

kanundan bağımsız olarak tespit edilmelidir. Bu bağlamda değiştiril-

mesi öngörülen kanunun daha önce özel görüşme ve oylama usulüne

bağlı olarak görüşülüp görüşülmediği, tasarı ve teklifin temel kanun

olarak görüşülüp görüşülemeyeceği noktasında belirleyici bir kriter

Şeref İBA,

“TBMM İçtüzük Değişikliklerinin Anlamı: 1996 Sonrasına Bakış”

Yasama Dergisi, 2007, S.6, s. 87.