323 / 505
Askeri Ceza Hukukunda Askerlikten Kurtulmak için Hile Yapmak Suçu (AsCK 81)
322
I. GENEL BİLGİLER
1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu’nun (AsCK)
1
“Üçüncü Bap” “
Dör-
düncü Fasıl
” (“
Kendini askerliğe yaramıyacak hale getirmek ve askerlikten
kurtulmak için hile kullanmak”)
başlığı altında: “
Kendini askerliğe yara-
mayacak hale getirmek (AsCK 79)”; “Başkasını askerliğe yaramayacak hale
getirmek(AsCK 80)”
ve konumuz olan
“
Askerlikten kurtulmak için hile
yapmak(AsCK 81)
” suçları düzenlenmiştir.
2
Askerlikten kurtulmak için hile yapmak suçu ilk düzenleniş metni
3
,
2862
4
ve
4551
5
Sayılı Kanunlarla
çeşitli değişikliklere uğramıştır.
Bu mad-
denin AsCK’da yer alan halen yürürlükteki en son hali ;
“(1) Askerlik
çağına girenlerden askerlikten büsbütün veya kısmen kurtulmak kasdile ismini
değiştirenler, başkasını kendi yerine tabib muayenesine veya askere gönderen-
1
22 Mayıs 1930 tarihinde kabul edilmiş ve 15 Haziran 1930 tarih ve 1520 sayılı Res-
mi Gazete’de yayımlanmıştır.
2
Askerlikten kurtulmak için hile yapmak suçu dışında bu suçla ilgili olarak daha
önce 765 Sayılı Mülga TCK’nun 504/6’ıncı fıkrasında,
“
Bir kimseyi askerlikten tama-
men veya kısmen kurtarmak bahanesiyle
”
basit dolandırıcılığın nitelikli haline yer ve-
rilmiştir.Daha sonra 5237 sayılı yeni TCK’nun nitelikli dolandırıcılığı düzenleyen
158’inci maddesinde bu hüküm maddeden çıkarılmıştır.
3
1930 tarihli Askerî Ceza Kanununda m
addenin ilk düzenlenişi iki fıkra hâlinde; “(
1)
Askerlikten tamamen veya kısmen kurtulmak kastıyla hile yapanlar beş seneye kadar ağır
hapis cezasıyla cezalandırılır. (2) Aynı ceza bu hileyi bilerek başkasına yapıverenler hak-
kında da tatbik olunur
”biçimindedir. (Bkz.Fahrettin Demirağ, Askeri Ceza Kanunu,
Ankara: Genelkurmay Basımevi, 2000, s.80)
4
11.12.1935 tarih ve 2862/9 Sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, söz konusu mad-
de yine iki fıkra halinde
, “(1) Askerlik çağına girenlerden askerlikten büsbütün veya
kısmen kurtulmak kasdile ismini değiştirenler, başkasını kendi yerine tabib muayenesine
veya askere gönderenler, başkasının hüviyet cüzdanını veya askeri vesikasını kullananlar,
askerlik işlerinde sahte şehadetname veya evrak kullanan yahut her ne suretle olursa olsun
hile ve desise yapanlarla kıt’aya veya bir müesseseye intisab ettikten sonra kendisinin yap-
mağa mecbur olduğu hizmetten büsbütün veya kısmen kurtulmak kasdile hile yapanlar
on seneye kadar ağır hapis cezasile cezalandırılırlar.(2) Yukarıdaki birinci fıkrada yazılı
cezalar suçluların şerikleri hakkında da tatbik olunur. Vahim hallerde bu maddede yazılı
cezalar beş seneye kadar hapis cezasına indirilerek verilebilir
” şeklinde değiştirilmiştir.
(Bkz. DEMİRAĞ, s.80)
5
4551 sayılı Kanunla maddede yapılan değişiklikte maddenin birinci fıkrası aynen
korunurken, ikinci fıkra; “
Yukarıdaki fıkrada yazılı cezalar suç ortaklarına da uygula-
nır. Az vahim hallerde altı aydan beş seneye kadar hapis cezası verilir
” şeklinde değiş-
tirilmiştir. Böylece “
az vahim hallerde
” uygulanacak asgari ceza miktarı, metinde
açıkça gösterilerek altı ay olarak belirlenmiştir. Değişikliğe ilişkin madde gerek-
çesi şöyledir: “
Madde ile, genel gerekçede açıklanan nedenlerle, cezanın etkinliğinin ar-
tırılması ve caydırıcılığın sağlanması amacıyla askerlikten kurtulmak için hile yapanların
fiillerine iştirak edenlere az vahim hallerde verilecek cezanın asgarî haddi altı aya yüksel-
tilmektir
.” Bu açıklama için bkz..
http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem21/yil01/ss214m.htm (27.10.2012)