TBB Dergisi 105. Sayı

TBB Dergisi 2013 (105)

Gökhan Yaşar DURAN

323

ler, başkasının hüviyet cüzdanını veya askeri vesikasını kullananlar, askerlik

işlerinde sahte şehadetname veya evrak kullanan yahut her ne suretle olursa

olsun hile ve desise

yapanlarla kıt’aya veya bir müesseseye intisab ettikten

sonra kendisinin yapmağa mecbur olduğu hizmetten büsbütün veya kısmen

kurtulmak kasdile hile yapanlar on seneye kadar ağır hapis cezasile cezalandı-

rılırlar. (2)Yukarıdaki fıkrada yazılı cezalar suç ortaklarına da uygulanır. Az

vahim hallerde altı aydan beş seneye kadar hapis cezası verilir

”

şeklindedir.

Söz konusu maddede suç konusu hareketler tek tek sayıldıktan

sonra, her türlü hileli hareketle suçun işlenebileceği öngörülmektedir.

Kanaatimizce uygulamada suçun işlenişinde en sık rastlanan fiillere

dikkat çekilmesi maksadıyla önce kazuistik bir yöntem izlendikten

sonra genel olarak her türlü hile ile bu suçun işlenebileceği bir ifadeye

yer verilmiştir.

Maddede geçen bazı kavramların açıklanmasında, öncelikle 1111 Sa-

yılı Askerlik Kanunu, 1076 Sayılı Yedek Subay ve Yedek Askeri Memur-

lar Kanunu, 211 Sayılı İç Hizmet Kanunu vb. askeri mevzuat hükümleri

bize yol gösterici olacaktır. Bu kavramlardan ilki olan “

askerlik çağı

”’na

ilişkin hususlar 1111 Sayılı Askerlik Kanunu’nda şöyle açıklanmaktadır.

“

Askerlik çağı her erkeğin esas nüfus kütüğünde yazılı olan yaşına göre-

dir ve yirmi yaşına girdiği sene Ocak ayının birinci gününden başlayarak 41

yaşına girdiği sene Ocak ayının birinci gününde bitmek üzere en çok yirmi bir

sene sürer. (1111 SK. m.2/1)

“

Hile ve hûda aynı manayı ifade eden kelimeler olup, cümle içerisinde manayı kuvvet-

lendirmek amacıyla birlikte kullanılmışlardır

.” (Bkz.As.Yrg.3D., 1.3.1988, E.51, K.142;

3.D., 22.5.1990, E.304, K.291)

“

Askerî Ceza Kanununda düzenlenmiş olan “askerlikten kurtulmak için hile yapmak”

suçu, 1111 sayılı Askerlik Kanununa 4459 sayılı Kanun ile getirilen GEÇİCİ 37 nci mad-

desi kapsamına giren suçlardan değildir.” Bkz.

As.Yrg.1.D., 09.02.2000 tarih 2000/78–76

EK; As.Yar.DK., 23.03.2000 tarih 2000/78- 70(11/4) EK.

(Nakleden:Kemal

Bal, As-

keri Ceza Kanunu İle İlgili İçtihatlar, Ankara 2002. s.81-12); Askeri Yargıtay bir ka-

rarında konuyu şöyle açıklamaktadır:“

4459 Sayılı Yasadan yararlanma hakkının elde

edilmesi, sadece askerlik hizmetine başlamama nedeniyle söz konusu olabilecek saklı yokla-

ma kaçağı ve bakaya suçlan yönünden takibat yapılmayacağı sonucunu doğurup, bunun

dışında kalan As.C.K.nunda yazılı diğer suçların bu kapsamda değerlendirilmesi, yasanın

ve yasa koyucunun amacı ile bağdaşmayacağı gibi, 4459 Sayılı Yasada yer alan “Her ne se-

beple olursa olsun henüz askerlik hizmetine başlamamış yükümlüler” tabiri, bizatihi böyle

bir kabul tarzını öngörmemektedir. Bu itibarla, askerlikten kısmen veya tamamen kurtul-

mak için hile yapmak suçunu işleyen bir kişinin, 4459 Sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği ta-

rihe kadar askerlik hizmetine başlamamış olması nedeniyle bedelli askerlik uygulamasından

yararlanma hakkını elde etmesi ve anılan yasa hükümleri uyarınca bedel ödeyerek askerlik

hizmetini yerine getirmiş sayılması, daha önce işlediği As.C.K.nun 81 nci maddesine uyan

fiili ile ilgili yasal takibat yapılmasını engelleme(z).

..” As.Yrg.1.D., 9.2.2000, E.2000/78,

K.2000/76.

(Nakleden:Orhan

Çelen, Askeri Ceza Kanunu, Ankara, 2001, s.315)