TBB Dergisi 106. Sayı

Anonim Şirketlerde Esas Sermaye Artırımında Pay Sahiplerinin Hakları

planladığı kaynağın, öncelikle mevcut payların ödenmeyen borçların-

dan elde edilmesi amaçlanmaktadır. Eski kanundan farklı olarak söz

konusu maddenin devamında sermayeye oranla önemli sayılmayan

tutarların ödenmemiş olması sermaye artırımını engellemeyeceği ifade

edilmiştir. Bu şekilde taahhüt edilen sermayenin tamamının ödenmiş

olmasının gerekip gerekmediği konusundaki tartışmaya

da açıklık

getirilmiş olmaktadır. Ödenmemiş sermaye tutarının hangi orandan

itibaren önemli sayılacağı sorusu ise, somut olayın özelliklerinin göz

önünde bulundurulacağı yargı içtihatları ile cevaplandırılabilecek bir

konu olacaktır. İç kaynaklardan sermaye artırımı durumunda, taahhüt

edilen sermayenin ödenmesi ön şart olarak değerlendirilemez. Esas

sermayenin ödenmiş olması şartı aynı zamanda taahhüt edilen nakdi,

ayni ve diğer hakların tamamını kapsamaktadır.

II. Bilançoda Sermayeye Eklenmesine Mevzuatın İzin Verdiği

Fonların Bulunmaması

Anonim şirketlerde esas sermayenin sermaye taahhüt edilmesi

yoluyla artırılabilmesi, bilançoda sermayeye eklenmesine mevzuatın

izin verdiği fonların bulunması hâlinde ancak bu fonların sermayeye

dönüştürülmesiyle mümkündür, TTK m.462/III. Madde gerekçesinde

düzenlemenin amacının pay sahiplerinin haklarının korunması oldu-

ğu, bu nedenle istisnasının olmadığı ve hiçbir şekilde bertaraf edileme-

yecek emredici bir kural olduğu ifade edilmektedir. Emredici nitelikte-

ki bu kurala aykırılığın hukuki sonucu butlandır.

Uygulamada bazı şirketlerin, bilânçoda sermayeye eklenebilecek

bir fon mevcutken veya böyle bir fonun hesaplanıp bilânçoya konul-

ması yolu açıkken, önce nakdî sermaye artırımı yaparak ve çoğu kez

bunun miktarını yüksek tutarak, artırıma bazı pay sahiplerinin katıla-

mamalarından diğer bir grup pay sahibine yarar sağladıkları görülme-

si nedeniyle TTK m.462/III’deki düzenlemeye ihtiyaç duyulmuştur.

Düzenleme ile doktrindeki hâkim görüş ve Yargıtay içtihatları kanun-

laştırılmıştır.

Sermaye payının tamamen ödenmediği durumlarda sermaye artırımı yapılama-

yacağını ileri süren görüşe karşın, ödememe konusunda gerekli girişimlerde bu-

lunulmasını sermaye artırımı için yeterli sayan diğer bir görüş de bulunmaktadır.

Detaylar için bkz. Tekinalp (Poroy/Çamoğlu),

Ortaklıklar,

N.1384.

TTK m.462/III madde gerekçesi.