TBB Dergisi 106. Sayı

TBB Dergisi 2013 (106)

Şura GENÇ / Seçil COŞKUN

221

Can’a göre, “Ensest yasağının uygulanma alanı bulamadığı top-

lumların var olduğu ileri sürülerek bu ‘gerçeklik’ yadsınmak isten-

mektedir. Ancak bu sav aldatıcıdır ve genel olguyu saptırmaktadır.

Eski Mısır’da, Peru’da, Havai’de (ve günümüzde bazı adacıklarında)

yaşayan ya da yaşamış olan bazı toplumların ensest yasağını yok say-

dıklarından değil, bu yasağı oldukça sınırlı olarak uyguladıklarından

söz edilebilir. Örneğin hem eski Mısır hem de adı geçen diğer toplum-

larda, anayla evlenmek kesinlikle yasaklandığı gibi, küçük kız kardeş-

le de evlenilemez. Ancak erkek kardeşle evlenmek ablaya tanınan bir

ayrıcalık olarak görülmektedir.’’

İlkel klanlarda-aşiretlerde yaşamak ve yaşamları devam ettirmek

için aile içi ilişkiler bir anlamda yumuşak bir ethos/etik olagelmiştir.

Malenezya’daki ana yanlı toplumlarda ensest tabusunun, yalnızca bi-

yolojik kardeşleri değil, geçmişlerinin aynı anneye dayandığı öne sü-

rülen ama aralarında kan bağı bulunmayan kardeşleri de kapsamak-

tadır. Malenezya toplumlarında ABD ya da Avrupa’daki akrabalık

sistemlerine göre tümü birinci dereceden kuzenler sayılacak kişilerin

bir bölümünün evlenmesi de genel kabul görür. Balililerin gelenekle-

rinde ise ensest farklı değerlendirilmektedir. Aşağı kast üyesi ailelerin

karşı cinsten ikiz çocuklarının, ana rahmindeyken cinsel ilişkide bu-

lundukları varsayılır ve bu ensest olarak değerlendirilir. Yönetici kast-

tan ailelerin karşı cinsten ikizleri ise evlendirilir. Bu tür inançlar, ensest

tabusunun anlaşılmasında da biyogenetik açıklamaların yetersizliğini

ortaya koyarken, ensestte evrensel bir tanım getirmeyi de büyük ölçü-

de güçlendirmektedir.

Bu açıklamalar doğrultusunda ensestin tarihsel süreciyle ilgili bir-

kaç genelleme yapılabilir:

1. Ensest aşağı yukarı bütün toplumlarda ahlâksızlık olarak değer-

lendirilir.

2. Ender olmakla birlikte, hükümdar soyundan gelen kardeşlerin

evlendirilmesi gibi belirli olaylarda kültürlerin ensest tabusunun

çiğnenmesine göz yumduğu bilinmektedir.

CAN, s. 25.

SARI, Ahmet,

“Şebnem İşigüzel’in “Tabut” Adlı Öyküsüyle Thomas Bernhard’ın “Jau-

regg” Adlı Öyküsünde Ensest İlişki”

, AÜSBED 2007, C. 9, S. 1, s. 18-19.