228 / 473
TBB Dergisi 2013 (106)
Şura GENÇ / Seçil COŞKUN
227
likle cinsel yaşamı konusunda, biyolojik doğasına karşı çıkmakta ve
bunu yaparken de kendini dönüştürmektedir.
40
İnsanlık tarihine bakıldığında; gelişmişlik düzeyinden ve sosyal
yapısından bağımsız olarak yakın akrabalarla cinsel ilişki kurma (en-
sest-hukuk dilinde fücur) ya da evlenme yasağının, tüm toplumlar ta-
rafından benimsenmiş “değişmez” bir kural konumunda bulunduğu
görülmektedir. Gerçi, ensest yasağının uygulanma alanı bulamadığı
bazı toplumların var olduğu ileri sürülerek bu “gerçeklik” yadsınmak
istenir; ancak bu sav aldatıcıdır ve genel olguyu çarpıtmaktadır.
41
Ensest yasağının evrensel biçimde tüm toplumlarda geçerli bu-
lunduğu ve bazı uygulama farklılıklarına rastlansa da, hiçbir toplu-
mun bireylerine, sınırsız bir cinsel ilişki ve evlenme olanağı tanımadığı
açıktır. Evrensellik doğaya; görecelilik ve öznellik kültüre ilişkin özel-
liklerdir. Oysa, ensest yasağı kuralı bu genel belirlemeyi yalanlamakta
ve evrensellik gibi bir doğa özelliğinin kültür alanında da geçerli ol-
duğunu ortaya koymaktadır. Ensest yasağı, güdülerin ve eğilimlerin
evrenselliği kadar, bu yasağa uygun davranılması amacıyla oluşturul-
muş kurumların ve konulmuş kuralların
zorlayıcılıklarının da evrenselli-
ğini
gözler önüne sermektedir.
42
Ensest yasağının, nedenleri konusunda en tutarlı görüşleri ileri
sürmüş bulunan Levi Strauss’un varsayımları üç grup içerisinde ele
alınabilir:
43
1.
Ensest yasağı, doğal bir olaya ilişkin olarak geliştirilmiş sosyal bir
düşüncedir:
Yakın akrabalar arasındaki cinsel ilişkiler sonrasında bir
kan birliği ortaya çıkmakta ve bunun yaratacağı olumsuz sonuçlardan
korunabilmek amacıyla insanlık, ensest yasağı kuralını koymaktadır.
Ancak insanların çok eski çağlarda bu tür bir sakıncayı bilemeyecekle-
ri gerçeğini göz ardı ettiğinden bu sav, kendisine yöneltilebilecek eleş-
tirilere karşı dayanıklı değildir.
2.
Doğal zorunluluk:
Ensest yasağı, insanın doğasında zaten var
olan “yakın akraba ile cinsel ilişki tiksintisi”nin sosyal alana yansıtıl-
40
CAN, s. 23-24 vd.
41
CAN, s. 25.
42
CAN, s. 26.
43
CAN, s. 26 vd.