299 / 473
Türkiye’de Yaşayan Bulgaristan Göçmenlerinin Çalışma Hayatı İçinde Yaşadığı ...
298
diğer örgüt üyleri üzerindeki oluşturacağı erozyon belirlenmelidir.
Öncelikli olarak çalışanların birbiriyle olan uyumuna öncelik verilmeli
ve buna yönelik olarak uygulamalar gerçekleştirilmelidir (Richard, ve
diğ., 105-106).
Göçmen grupları farklı kültür ve disiplinlerden gelen iş görenler-
dir. Bu nedenle bulunduğu ortama ya da yaptığı işe adapte olması çok
kısa sürede gerçekleşmez. Çok uluslu işletmelerde ve birçok potan-
siyelli işletmelerde uygulanan oryantasyon programlarında öncelik-
li olarak uyum ve ait olma hissinin yaratılmasıdır. Çalışanın kendini
bulunduğu ortamda güvende olduğu hissinin yaratılması gerekir. Bu
nedenle oryantasyon dönemi içerisinde bu kısıtlara dikkat edilmeli-
dir. Genellikle göçmen grupları içerisinde kişilerin birbirine bağlı ve
bağımlı hareket ettiği gözlenmektedir. Bunun en önemli nedenleri
arasında bireylerin kendisinden olanların dışındakilerden bir fayda
beklemediği ya da güven olgusunun oluşturulamadığıdır (Şenatalar,
1978: 153).
Göçmen gruplara belirli görevler ve sorumluluklar verilmelidir.
Bu durum kendilerinin o işe ait olduğu hissinin yaratılmasın yardımcı
olacaktır. Ayrıca ast ve üst kavramının eşit ve adil olduğu gerçeğinin
bu kültür farklılığına sahip bireylere gösterilmesi gerekir. Bir ayrımcı-
lığın olmadığı, çalışanların tamamının eşit hak ve özgürlüklere sahip
olduğu hissinin uyandırılması gerekir (Geylan, 1990: 35).
Göçmen olan çalışanın farklı bir muamele gördüğü hissi yara-
tılmamalıdır. Bunun en önemli nedeni çalışma ve iş performans ka-
yıplarının oluşmasıdır. Aitlik duygusun yaratılması dışlandığı ya da
diğerlerinden daha fazla çalıştırıldığı olgusunu ortadan kaldıracaktır
(Özyurt, 1998: 75-76).
Akışkan iş sürecinde uyum en önemli faktördür. Uyum sağlaya-
mayan çalışandan verimlilik ve performans beklenmesi düşünülemez.
Genellikle çalışanlarda hak ettiğini alamama, eşit olgu ve davranışlar-
dan yararlanamama, güven duygusunun kaybolması, örgüt ya da iş
çerçevesinde kendine bir yer edinememesi, uygulanan yönetim sis-
temlerinin kendisi üzerinde adil olmadığı ve ayrımcılık yapıldığı hissi-
nin yaratılması şeklindedir. Bu nedenle kişinin uyum süreci ile güven
hissi çalışma hayatının önemli bir kavramı halindedir.